Filocafé Lommel december 2023: AI versus de mens

AI is een gereedschap, het maakt het gemakkelijker om een uitdaging op te lossen. Net zoals een hamer het gemakkelijker maakt om een spijker in een balk te kloppen. Een schroef in een balkkloppen is oneigenlijk gebruik van een hamer. Bij na alle bezorgdheden vertrekken vanuit het standpunt van de mens en wat mensen met AI gaan doen. Als AI een gereedschap is hoef je er geen angst van te hebben. Wel van de mens die, net als bij een hamer, een mes of een pistool het gereedschap hanteert. Net omdat AI oneigenlijk gebruikt kan worden is net als wapenwetgeving regelgeving rond AI noodzakelijk.

Wat is je grootste angst, dat er misbruik gemaakt gaat worden van AI of dat de mans overbodig wordt? De angst voor job verlies doet denken aan de industriële revolutie. Door de uitvinding van het machinaal weefgetouw werden veel wevers werkloos. Maar door de industrialisatie werden veel andere jobs gecreëerd. Ondertussen zitten we aan de vierde industriële revolutie ook nu kan je verwachten dat er weer een evolutie in het soort werk gaat gebeuren. Persoonlijk maak ik me meer zorgen rond het gebruik van AI. AI kan een zeer krachtige tool zijn om mensen te beïnvloeden, te controleren, te sturen. AI in de handen van Big Tech of Big Brother bedreigd door inbreuken op de privacy onze vrijheid om ons eigen denken en doen te bepalen.

Twee andere facetten die een bedreiging vormen komen minder aanbod in de gesprekken rond AI. De kwaliteit van de trainingsdata is cruciaal om een betrouwbaar systeem te creëren en die kwaliteit schiet regelmatig al wel eens te kort. Nu we toch bij training beland zijn een AI trainen vreet erg veel energie in al energie hongerige wereld.

Tijdens de ochtend begon in me af te vragen hoeveel keer dit soort gesprekken al plaats gevonden hadden doorheen de geschiedenis. Ik kan me voorstellen dat de eerste gesprekken misschien over een speer gingen, daarna over een boog, het schrift, het wiel, brons, ijzer, buskruid, de boekdrukpers, …

Filocafé Mol oktober 2023: (Hoe) kan het simpeler?

De vraag bleek niet simpel te zijn, de mens lijkt een bron van (onnodige) complexiteit.

Tijdens het gesprek werd duidelijk dat de deelnemers onderling verschillende betekenissen zochten achter de vraag. Met andere woorden er werd een laag complexiteit toegevoegd. De piste om de vraag zonder extra complexiteit aan te pakken door zonder te willen bepalen wat er simpeler moet maar gewoon te onderzoeken of het in algemeen simpeler kan en hoe je dat filosofisch dan zou doen is (bijna) niet aan bod gekomen.

Er zijn gekende methodes om dingen simpeler te maken, met algebra kan je formules vereenvoudigen, complexe getallen kan je in een simpele vorm schrijven, met bepaalde methodes kan je problemen, uitdagingen of vragen terug brengen tot hun essentie. Dat is een niet filosofische invullingen van de begrippen simpel en complex.
Er zijn verschillende soorten complexiteit. Sommige soorten complexiteit zijn nodig, ze zijn eigenschappen van de natuur, van een ding (technologisch of natuurlijk). Een biologisch organisme, een kerncentrale, kwantum mechanica zijn niet simpel maar hun complexiteit is een fundamentele eigenschap, je kan geen werkende, veilige, super simpele, kerncentrale bouwen je kan enkel de nodige complexiteit zonder de werking en veiligheid in het gedrang te brengen maximaal reduceren. Je kan geen levend organisme hebben zonder de noodzakelijke complexiteiten van een cel en alles wat daar bij hoort. Kennis kan inzicht geven in hoe complex iets is. Dat inzicht maakt dan weer dat die complexiteit door dat begrip gemakkelijker te doorgronden wordt.

De mens lijkt er echter in te slagen om extra lagen complexiteit toe te voegen die niet bijdragen aan het ding zelf. Vooral de menselijke interactie lijkt een bron van complexiteit te zijn, echter wat het voor de ene simpeler maakt lijkt het soms voor de ander complexer te maken. Het is dus deels gerelateerd aan het eigen individu hoe complexiteit ervaren wordt. In het algemeen is het waarschijnlijk wel zo dat begrip en begrijpen het (samen)leven simpeler kan maken.

Het lijkt er ook op dat er een omgekeerd evenredig verband is tussen complexiteit en geluk, meer complexiteit in het leven verhoogt zelden het geluk. Als een groep filosofisch ingestelde neurotypische mensen de wereld al als (te)complex ervaart zal het voor neurodiverse mensen waarvoor er nog enkele lagen complexiteit bij komen het soms overweldigend complex worden. Het zou iedereen kunnen helpen als u als lezer zich af en toe afvraagt “Kan het niet simpeler?”

Beste wensen

Nu we binnenkort weer een nieuw rondje rond de zon starten is het tijd om even stil te staan bij wat minder alledaagse aspecten van het leven. Hopelijk heb je in het afgelopen jaar de wijsheid gehad om te wensen wat je geluk brengt en het geluk dat uw wensen in vervulling zijn gegaan.
Voor het volgende jaar zou ik u dan ook graag geluk en wijsheid toewensen zodat 2024 een excellent jaar wordt. En voor het zover is een eindejaarsperiode die niet enkel bij je past maar waaraan je ook plezier aan beleefd.

Het beste voor 2024,
Chris

Filocafé Lommel oktober 2023: zelfbehoud

Overleven is puur lichamelijk, zelfbehoud gaat verder dan het lichamelijke verder dan overleven. Zelfbehoud is het behouden van je fysieke en psychische integriteit. Hoe we dat dagdagelijks ervaren is door de eeuwen heen geëvolueerd maar je kan nog steeds stellen dat hoe beter je jezelf en je omgeving kent hoe beter je instaat bent tot zelfbehoud. In zelfbehoud zijn er meerdere strategieën bovendien verschilt de tactiek van mens tot mens, van organisme tot organisme.

Keuzes tegen je eigen zelfbehoud kan je, omwille van je principes, maken tegen je eigen basis behoeften in. Op een ander niveau is dat echter ook een keuze uit zelfbehoud. Het is dan niet je lichamelijke zelfbehoud meer je emotionele, spirituele of rationele zelf die je wil behouden.

Tijdens het gesprek werd de vraag gesteld of dat rokers, alcoholici, verslaafden, …  hun zelfbehoud in gevaar brengen. Objectief ja, subjectief is het, zoals gewoonlijk, ingewikkelder. Door omstandigheden weegt op korte termijn overeind blijven soms zwaarder door dan welzijn op lange termijn. Mensen, landen, volkeren doen dingen uit zelfbehoud al dan niet ten kosten van anderen. Als het zelfbehoud van de andere daardoor in gevaar komt ontstaat er een conflict situatie.

De ordening van behoeftes in de piramide van Maslov is een objectieve manier om zelfbehoud voor te stellen. In de westerse wereld ligt de focus meestal op de hogere lagen omdat de onderste lagen door de maatschappij meestal gegarandeerd worden.