Filocafé Lommel mei 2023: Is alle geloof bijgeloof?
Geloof is, mijn inziens, iets als waarheid omarmen ondanks alle twijfel en scepticisme. Een overtuiging, een idee, een denkbeeld dat, als je er in gelooft, deel uitmaakt van je basis, van de manier waarop je de wereld ziet en ervaart. Als geloof een bron van hoop, troost en samenhorigheid is heeft het, of het onderwerp van dat geloof nu wel of niet objectief aantoonbaar is, een invloed in de fysieke wereld. Een aantoonbaar effect op de gelovige mens en daarmee op de maatschappij.
Religie is geen synoniem van geloof, religie is de organisatie van geloof. De meeste mij bekende religies draaien dan ook niet enkel om geloof en de reden van het bestaan maar ook om groepsgevoel, moraal en ethiek. Als die laatste als dogma’s beschouwd worden is er al snel het verlangen om de maatschappij zich te laten confirmeren aan de religie. Het lijkt mij verdraagzamer, humaner, als daarentegen de religie zijn plaats zoekt en krijgt in de maatschappij.
Een deel van de geloofwaardigheid en het bestaansrecht van religies zit in rituelen. De nood aan rituelen is bekend in de antropologie, het zoogdier mens lijkt nood te hebben aan rituelen. Religies spelen hier op in. Ze brengen als het ware structuur in het leven.
Bijgeloof is enerzijds het geloof dat niet aansluit bij je eigen geloof of overtuiging. Anderzijds noemen we wat we zelf geloven tegen beter weten in (amuletten , geluksbrengers, …) bijgeloof. Of alle geloof bijgeloof is hangt af je definitie. Als je bij je zoektocht nood hebt op een frisse alternatieve religie kijk dan eens naar de “Kerk van het Vliegend Spaghettimonster” op Wikipedia, op de (officiële) website of bij de Nederlandse afdeling.
Beter een complexe gedachtegang dan een ontoereikende.
Op de achterflap van het boek Auticorectie door Bas L.G.. Verdin
Auticorrectie. Een essay voor en door autisme over misinterpretatie, mentaliteit en maatschappij
ISBN 978 94 6371 095 4
Filocafé Lommel: Is twijfel goed?
Meten is weten maar, als je iets je meet hoort daar een meetonzekerheid bij die vooraf berekend is. Bij twijfelen aan beslissingen is de onzekerheid vooraf niet te berekenen. Maar mogelijk wel te verkleinen door meer informatie. Daarbij loop je wel het risico dat meer en nieuwe informatie weer meer en nieuwe twijfels met zich meebrengt. Filosofie of een ,al dan niet goddelijke, hulplijn raadplegen zijn ook methodes om de twijfel te verkleinen.
Je zou verwachten dat de twijfel recht evenredig is met de impact van de beslissing, klaarblijkelijk is dat niet het geval. Er wordt met grote zekerheid over belangrijke zaken onzin verkocht en uitgebreid getwijfeld aan bijzaken. Waarschijnlijk omdat de twijfel tussen meerdere grijswaarden inherent groter is dan de twijfel tussen wit en zwart. Enige nuance is in de huidige maatschappij soms ver zoek. Anderzijds vraagt het moed. maar niet altijd intelligentie, om de overtuiging van de meerderheid in twijfel te trekken.
Streven naar nuance is streven naar het verkleinen van de meetonzekerheid op je overtuiging.
Filocafé Achel mei 2023: Hoe ver reikt verbondenheid?
Verbondenheid is een gevoel dat je zelf ervaart als je een niet op ratio gestoelde connectie hebt met iets of iemand op een emotioneel relevante manier. Verbondenheid ervaren geeft mogelijk energie, troost, aanvaarding, inspiratie, … De grens aan verbondenheid valt samen met de grens van je eigen leefwereld en is daardoor rekbaar.
Toeval versus casualiteit
Voor mij betekend casualiteit dat een gevolg een oorzaak heeft, niet dat alles in het universum voorbestemd is.
Als alles zou voorbestemd zijn in het universum kan het niet zo zijn dat dit enkel voor jou geld. Nee, dan moet het voor het hele universum zo zijn. En dat vanaf het begin van het universum, meer dan 13 miljard geleden, tot het einde van het universum. En voor het geheel universum. Minstens voor het zichtbare universum (93 Giga lichtjaar in doormeter) en waarschijnlijk voor het stuk achter onze waarnemings-horizon waar nog meer universum zit. Het is dus enorm groot, enorm oud en het wordt steeds ouder en groter.
Dat allemaal bepalen, van sterrenstelsels tot quarks en fotonen is een onvoorstelbare hoeveelheid informatie die ergens moet zijn voorbestemd bij de creatie van het universum. Het lijkt mij veel simpeler dat ons universum ontstaan is met een set basis regels, wat constanten en een grote dosis toeval. Occam verteld ons dat het simpelste antwoord ook meestal het juiste antwoord is.
Een voorbeeld: Stel ergens halfweg de huidige levensduur van het universum gebeurt een gammaflits daarbij komt een gigantische hoeveelheid energie vrij in de vorm van hoog energetische straling. Het pad van elke deeltje, ook die protonen die vertrekken in een richting waarin de Aarde nog moet ontstaan, is ofwel voorbestemd ofwel toeval. Nu, tijdens u dit leest, komt dat deeltje onze dampkring binnen en treft het DNA in een cel van een piloot waardoor dat DNA schade oploopt. Met als gevolg dat de piloot kanker ontwikkeld.
Ik geloof niet dat die gammaflits, laat staan het treffen van dat proton met een molecule in het DNA van 1 van zijn cellen van de piloot, voorbestemd was. Dat zou niet enkel betekenen dat het leven van de piloot, de passagiers, de verkeersleiding, de vliegtuig bouwers, …. maar ook alle fysica, het verval van een isotoop, een ster die een nova wordt, elke pad van elk elementair deeltje in de LHD in CERN voorbestemd is. (het CERN doet ongeveer een miljoen protonen botsingen per seconde, elke botsing levert weer een hele zoo van elementaire deeltjes op die de detectoren opvolgen).
Ik geloof wel dat de timing van de gammaflits toeval was, dat het pad van het proton en het treffen met het DNA toeval is. Dat toeval heeft wel een causaal verband met de ontwikkeling van de kanker. Dat de piloot een interesse heeft voor vliegen is waarschijnlijk terug te brengen op nature en nurture. Dat hij of zij piloot geworden is daardoor deels causaliteit maar welke zaadje het eitje bevrucht heeft waaruit de piloot gegroeid is en welke invloeden de Epigenetica daarbij gespeeld hebben is dan, in mijn opinie, weer toeval.
Page 5 of 14
