Wat is tijd?
Deze filosofische vraag heeft een fysica antwoord daar komen we straks aan toe. Eerst een hardnekkige misconceptie, een seconde, een uur of een dag is geen tijd. Het is een eenheid van tijd. Lengte meten we volgens de ISO standaarden af in meter zoals in 2 meter behangpapier. De 2 meter is het behangpapier niet 2 meter kan je niet tegen de muur plakken het is enkel een aanduiding van de hoeveelheid behangpapier dat je moet inpappen. Zo is 2 seconden geen tijd maar een aanduiding van een gestandaardiseerde hoeveelheid tijd.
Iemand die geen tijd heeft, of tijd moet maken enz. heeft het eigenlijk over keuzes maken. Net zoals je elke euro (eenheid van koopkracht) maar 1 keer kan uitgeven kan je elke seconde (als eenheid van levensduur) van je leven maar 1 keer beleven. Wat je met die seconde doet hangt af waar je jouw prioriteiten legt. Je kiest of je die seconde achter een beeldscherm of in een bos beleefd. Of je die op je werk, in de file of in de wacht rij aan de kassa besteed. Of in een museum, met je familie of nog beter met je familie in een museum :-).
De fysica, tijd kan na hoogte, breedte en lengte gezien worden als een vierde dimensie die niet los staat van de andere 3. Sinds Einstein spreken we van ruimtetijd en niet van ruimte en tijd. We kunnen ons min of meer vrij bewegen in hoogte, breedte en lengte maar (voorlopig) enkel in 1 richting van tijd. Die beweging maken we met het hele universum met een tempo van 1 seconde per seconde als we ten opzichte van de andere dimensies in rust zijn. Als je in beweging bent is het tempo van jouw tijd trager dan het tempo van de tijd van iemand die in rust is (weer Einstein). Het ontstaan van tijd wordt mogelijk verklaart door de "no boundry proposal": https://nieuws.kuleuven.be/en/content/2018/new-cosmological-theory
Voor jezelf ervaar je dat tempo verschil niet (tot je gaat vergelijken met iemand die tijdens je verplaatsing in rust was) je ervaart je eigen tijd altijd met een tempo van 1 sec/sec.
Volgens de huidige meest gevolgde kosmologie theorieën is tijd samen met de andere 3 dimensies ontstaan in de big bang. Er is dus geen voor de bigbang want tijd bestond nog niet. Dat lijkt tegennatuurlijk maar denk even na over de vraag of jij er al was voor je conceptie.
Tijd heeft zoals wij die ervaren slechts 1 richting de “tijdpeil” de fysica is er nog niet uit of dit werkelijk zo is of dat tijd ook omkeerbaar zou zijn. Meer informatie over de tijdpeil vind je op: https://nl.wikipedia.org/wiki/Pijl_van_de_tijd
De vraag “wat is tijd?” is misleidend er zijn 2 betere vragen. Namelijk wat verstaat men natuurkundig onder de dimensie tijd en wat versta je filosofisch onder tijd. De eerste vraag heeft een op voorschrijdend inzicht gebaseerd in tijd evoluerend antwoord. Op de tweede vraag kan iedereen zijn eigen antwoord formuleren.
Filocafe Mol sept 2021, Maken verwachtingen het leven zinvol?
Stellingen bij aanvang: Zonder verwachtingen wordt je minder gekwetst, sta je meer open, leef je in het nu.
Tijdens het gesprek had ik de indruk dat er verschillende woorden gebruikt werden voor het onderwerp van de ochtend. Verwachtingen, behoefte, vrees, hoop en verlangen zijn aan mekaar gerelateerd maar hebben elk, althans voor mij, hun eigen specifieke betekenis.
Een verwachting is voor mij gebaseerd op een extrapolatie, een projectie van het heden naar de toekomst gebaseerd op data, feiten, een gevoel, een idee,… En heeft een onzekerheid in zich.
Een voorspelling heeft die onzekerheid niet, wat niet betekend dat een voorspelling per definitie uitkomt.
Een voorbeeld, een theorie kan een voorspelling maken die nadien, door een experiment, gestaafd of ontkend kan worden. Je verwacht dan dat het experiment de voorspelling bevestigd. Tegelijkertijd kan je hopen dat het experiment een andere uitkomst geeft en de deur opent naar de nieuwe inzichten en theorieën waarnaar je verlangt.
Op een positieve manier leren omgaan met niet ingeloste behoeften, hoop, verwachtingen, verlangens,… maakt je leven niet zinvoller maar wel gemakkelijker.
Als een verwachting een toekomst beeld is op basis van het heden dan is iets onverwachts iets wat gebeurd zonder dat je dat in het verleden onder de dan geldende omstandigheden voorzien had.
Verwachtingen en hoop kunnen samen gaan. Actief bewerkstellen dat je verwachting, je hoop, uitkomt kan het leven zinvoller maken.
Een zinvol leven is, in onze westerse samenleving, een leven dat voldoening geeft aan degene die het lijd. In sommige oosterse samenlevingen is, in de ogen van de samenleving, een zinvol leven een leven dat minstens deels in dienst staat van de maatschappij. Persoonlijk denk ik dat een leven zinvol of zinloos is deels afgewogen kan worden aan de invloed die iemand heeft op zijn omgeving (in de ruimste zin van het woord) en deels op de ervaren hoeveelheid levensvreugde.
Zinvol leven <> productief leven
Zowel wat zinvol en wat productief is/kan persoonlijk gedefinieerd worden. Een zinvol leven hoeft niet (economisch) productief te zijn. Een productief leven op een katoen plantage tijdens de 17de eeuw in de zuidelijke staten van Amerika werd mogelijk door degene die het leven leed niet als erg zinvol ervaren.
Je leven lijden naar de (onrealistische) verwachtingen van anderen is zeker niet de weg naar een gelukkig en zinvol leven. Niet conformistisch gedrag kan je eigen leven en dat van andere gelukkiger, interessanter, opwindender, … en bijgevolg zinvoller maken.
Oudere posts
© This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. onder creative commons license CC BY-NC-SA 3.0 NL
Inhoudsopgave (nieuwe items worden bovenaan toegevoegd)
Ben ik (mee) verantwoordelijk voor de klimaat problematiek?. 5
Filocafé Lommel juni 2021 mogen we onze normen en waarden exporteren?. 7
Filocafé Mol juni 2021 Waarom hebben we cultuur?. 8
Filocafé Lommel mei 2021 online Zijn mensen er toe bereid om voor rechtvaardigheid te kiezen? 10
Bedenking naar aanleiding van (anti) vaccin uitspraken: 11
Filocafé Mol mei 2021 Wat is rijk zijn?. 11
Opdrachten groep “Het huis van de mens”. 12
Wat is dat eigenlijk precies, de natuur?. 15
Wat vieren we in de kerstperiode?. 16
Een rationele benadering op het maken van keuzes. 17
Filo cafe Lommel online april 2021 wat is Niets?. 18
Filo cafe Lommel Online maart 2021 wat is denken?. 19
Waarop baseer jij een uitleg of verklaring?. 20
Filocafe Mol jan 2021 Wanneer hebben we een probleem?. 20
Opdracht: Wat vieren we in de kerstperiode?. 21
Opdracht: wat is dat eigenlijk, een mening?. 22
Opdracht Angst (naar aanleiding artikel in filosofie magazine) 23
Filocafé Lommel okt 2020 staat tijdens de corona crisis het leven op pauze?. 24
Filocafe Mol okt 2020 wanneer is gedrag onaanvaardbaar?. 26
Waarom is er boosheid in de maatschappij?. 26
Is de mens van nature goed?. 27
Filocafe Mol sept 2020 Wanneer zijn we egocentrisch?. 27
Filocafé Mol 16/08/2020 Wat is kwetsbaarheid?. 28
Filocafé Mol juli 2020: Wat is een weerstand?. 29
Filocafé Mol 21 juni 2020: Wat is een gevoel?. 29
Filocafé Lommel feb 2020: Is alles relatief?. 30
Filocafé Mol januari 2020: Wie ben ik?. 30
Filocafé Mol januari 2020: Waarom moeten we moreel handelen?. 31
Filocafé Mol oktober 2019: Wat is jezelf zijn?. 31
Filocafé lommel nov 2019: Moeten er grenzen zijn aan de wetenschap?. 32
Filocafé Lommel dec 2019: Armoede. 32
Filocafé Lommel jan 2020: Wat is een zinvol leven?. 32
Leert de mens uit de geschiedenis?. 39
Maakt een vallende boom geluid?. 39
Wat is er eerst de kip of het ei?. 39
Ben ik (mee) verantwoordelijk voor de klimaat problematiek?
De wiskundige benadering
De bevolkingsaantallen volgens Wikipedia : https://nl.wikipedia.org/wiki/Wereldbevolking
Als ik Europa en de noord Amerika (de historisch grootste vervuilers samen tel van 1922 tem 2050 kom ik op 21370 miljoen mensen. Ik en jij bent er daar eentje van. Omgerekend ben je dan 0.000000005% schuldig. Dit is wat kort door de bocht maar toont aan hoe groot de individuele bijdrage en of invloed is op het geheel als je verder niets doet om jou impact op de problematiek te vergroten.
Is het individu dan onschuldig?
Nee, want de vorige benadering is niet het hele verhaal. Niet alle westerse mensen (mensen waar ook ter wereld met een westerse levensstijl) zijn even vervuilend. Persoonlijk heb ik 1 keer gevlogen (ongeveer 1200 km enkel). Ik heb geen kinderen hun ecologische voetafdruk heb ik vermeden. Ik heb zonnepanelen (zonder certificaten). Als ik mijn afval rekening en mijn gas en water verbruik vergelijk met een gemiddeld gezin verbruik en vervuil ik minder. Langs de andere kant, om maar een paar zonden te noemen, ik doe wel wat kilometers met een verbrandingsmotor, eet vlees en hou van honden.
Kan je meer doen voor het klimaat?
Ja, je kan altijd meer doen. Ben je mogelijk bereid om meer te doen voor het klimaat? Misschien, dat hangt er van af. Als ik mijn activiteiten kan blijven doen als nu op een minder belastende manier dan graag. Maar vrijwillig dingen opgeven die ik nu leuk vind is een pak moeilijker.
Gaat technologie dan niet de oplossing brengen?
Niet op korte termijn, de elektrische auto is niet altijd zo groen als hij voorgespiegeld wordt, en bvb kernfusie is, ondanks alle juich berichten in de pers, niet voor binnenkort. Op lange of middellange termijn zullen er meer technologische oplossingen komen maar de impact die we nu zien is maar een begin, het gaat erger worden. Is dat een verassing? Nee, toen ik in de jaren 70-80 van vorige eeuw de wetenschap al wat aan het volgen was werd er al gewaarschuwd voor klimaat verandering.
Moet iedere levende mens die geboren is na pakweg 1960 met een ecologische voetafdruk die groter is dan wat duurzaam is zich dan diep schamen?
Rekening houdend met de menselijke aard denk ik dat dat te veel gevraagd is. De mensheid is niet geëvolueerd om op lange en middellange termijn te denken en onze samenleving en politiek bestel is ook niet zo ingericht dat die denkwijze aangemoedigd wordt.
Ik denk dat het realistisch is om te verwachten dat iemand die zich het lot van de planeet aantrekt en in een democratie leeft zijn stem uitbrengt op een partij die niet in het kamp van de klimaat ontkenners zit. Het hoeft niet de groene partij te zijn om de simpele reden dat die soms onrealistische voorstellen aanhangen op een aantal vlakken.
Een geëngageerd individu die zich zo bewust als mogelijk is van de impact van zijn of haar keuzes op het milieu en het klimaat kan door de juiste keuze te maken geleidelijk zijn of haar voetafdruk verkleinen. Een plotse drastische reductie van je voetafdruk zou bewonderenswaardig zijn maar spijtig genoeg moeilijk te realiseren zonder ingrijpende veranderingen op alle facetten van je leven. Vooral als de rest van de samenleving zoals hoe en waar we werken, winkelen, ontspannen, … niet veranderd is het vrijwel onmogelijk om grote veranderingen te introduceren. Om een duurzame oplossing zonder al te veel conflict en ontwrichting te introduceren moeten we onze hele samenleving herinrichten zodat de nood aan energie afneemt. Enkelzijdig werken aan het gebruik van energie, of het type energie, zonder dat de nood aan energie afneemt is vragen voor protest, economische problemen en conflict.
Verwachten dat de mondiale samenleving (en jezelf) op korte termijn grondig gaan veranderen is onrealistisch, zich daarvoor (maximaal) inzetten en andere motiveren hetzelfde te doen is ondanks het onrealistische doel voorlopig het enig haalbare. Je schuldig voelen als je niets doet is terecht, je schuldig voelen als je doet wat in de omstandigheden mogelijk is, is niet productief.
Als afsluiter, er zijn in de geschiedenis al meer massa uitstervinggolven geweest en we zitten nu weer in een. Het kan zijn dat het zoogdier mens zoals we het nu kennen zal uitsterven, grondig evolueren of een minderheid wordt. Het is niet realistisch te verwachten dat alle leven zal uitsterven. Je inzetten tegen klimaat verandering is je inzetten voor het behoud van de homo sapiens en de bescherming van zijn huidige habitat. Je niet inzetten is aanvaarden dat de habitat van de homo sapiens grondig zal veranderen. Darwin leert ons dat de Home Sapiens dan ook moet veranderen of uitsterven.
Quote: “The saddest aspect of modern life right now is that science gathers knowledge faster than society gathers wisdom” Isaac Asimov
Filocafé Lommel juni 2021 mogen we onze normen en waarden exporteren?
De vraag mogen we onze normen en waarden exporteren (opleggen, afdwingen, …)? Had als eerste tegen reactie: Mag je dan niet verwachten dat iemand die zich vrijwillig bij een groep (land, gemeenschap, …) aansluit de normen en waarden van die groep aanvaard en eventueel overneemt?
Normen en waarden zijn niet enkel cultureel gebonden, cultuur is de voedingsbodem, dat gene waaruit normen en waarden ontstaan.
Om, in mijn ogen, te kunnen beweren dat een set van normen en waarden superieur is een andere set zou je dat objectief moeten kunnen aantonen.
Hoe zit het dan met “universele” rechten van de mens? Die zouden toch gedragen moeten worden door alle culturen? De universele rechten van de mens (korte versie, lange versie) zijn ontstaan vanuit onder andere de Magna Carta en de verlichting en weerspiegelen vooral de zienswijze van de westerse samenleving. Een aantal culturen zijn het, al of niet terecht, oneens met sommige van deze rechten. Bestaat er dan geen hiërarchie in normen en waarden? Er zijn een aantal waarden die vrij universeel zijn, je vind ze terug in meerdere culturen.
Een paar voorbeelden:
- Anders mogen zijn/handelen en daarin gerespecteerd worden (westers?),
- Solidair zijn met andere (universeel?),
- Eerlijkheid (universeel?),
- Afkeuring van kinderarbeid (westers?),
- Afkeuring van slavernij (moderne tijd),
- Godvruchtig/religieus zijn (westers in het verleden, actueel in andere culturen)
- Vrije meningsuiting (westers?),
- Democratie (zeker westers, zie ik niet als universeel),
- Lichamelijke en geestelijke integriteit,
- De gemeenschap is belangrijker dan het individu (voornamelijk oosters? en Vulcans :-) ),
Er is binnen deze en andere waarden voor mij geen hiërarchie, hun onderlinge belangrijkheid hangt af van omstandigheden. Niet enkel in extreme situaties zoels een oorlog kunnen normen en waarden onderling van belang wisselen maar in het dagelijks leven gaan we in de ene situatie anders om met onze normen en waarden dan in een andere. Hoe dat onderlinge haasje over gebeurt is enerzijds een uiting van je eigen cultuur en anderzijds wie je tot je eigen groep rekent. Voor sommige waarden kijken we niet verder dan onszelf en ons gezin, soms nemen we onze familie en vrienden erbij , soms ons land, heel onze cultuur en in zeldzame gevallen de hele wereld. Homo Sapiens is ontstaan vanuit Hominidae die in een “troep” leefde en dat doen we nog steeds. Onze “troep” is echter flexibel en divers. Je heb de troep gezin, de troep familie, de troep vrienden, de troep collega’s, de troep rode duivels supporters, de troep partijleden, …
Een bijkomend bedenking bij de ontvangst van westerse waarden over de wereld is dat zelfs in de recente geschiedenis de kant die het westen toont aan volkeren, culturen, die anders zijn niet die van aanvaarding en respect is maar in veel gevallen in meer of mindere maten die van onderdrukking. Dat is geen goede reclame om de rest van je normen en waarden aan te prijzen.
Een samenleving heeft baad bij gemeenschappelijke normen en waarden. In mijn opvatting heeft een samenleving geen baat bij het geforceerd opleggen van normen en waarden. Tot op een zekere hoogte is het nodig om een deel van de geldende normen en waarde op te leggen doormiddel van wetten, rechten en plichten, om zo bijvoorbeeld de zwakkere in de samenleving te beschermen. Het is mijn overtuiging dat je dat best doet met zo weinig mogelijk wetten, Belgische regeringen blijken daar anders over te denken als je de regel diaree aanschouwt die de politieke klasse produceert.
De aanleiding van de vraag was de aanname van wetten in Hongarije die seksuele voorlichting, vooral over alles wat niet heteroseksueel is erg aan banden legt en de reactie in Europa hier op. (Trouwens seksuele geaardheid is, voor mij, iets wat je niet in wetten moet proberen te vatten.) In mijn opinie is minstens een deel van de uitspraken en reacties aan beide zijde van het debat politieke opportuniteit en profileringsdrang. Als de Europese unie echt wil dat de binnen de unie dezelfde normen en waarden gelden zou het beter zijn om de energie die nu gespendeerd wordt in mekaar vliegen afvangen geïnvesteerd zou worden in een Europese grondwet. Dan kan je ook, via een grondwettelijk hof, afdwingen dat lidstaten zich houden aan een eenduidige grondwet.
Filocafé Mol juni 2021 Waarom hebben we cultuur?
Wat we meestal onder cultuur verstaan is dat wat thuis hoort in de cultuursector. Maar cultuur is eigenlijk meer dan dat, Cultuur is dat wat de mens schept. Met andere woorden, wat we nu de “cultuur sector” noemen is slechts het onderdeel van de cultuur dat zich richt op het vertolken/vertalen van emoties naar kunst.
Cultuur zie ik als een emergente eigenschap van het zoogdier mens. De expliciete vermelding van de mens in deze context is nodig omdat het tijdens het filocafé niet duidelijk was of er ook sprake kan zijn van cultuur in het dierenrijk. Voor de duidelijkheid een definitie die ik in de rest van de tekst ga gebruiken voor cultuur.
Cultuur is alles (materieel en immaterieel) wat de mens (individueel of in groep) voortbrengt. Dieren kunnen iets hebben wat erg veel op cultuur lijkt maar wat in deze tekst niet onder de definitie valt.
Iemand opperde de vraag heeft een baby cultuur? Mijn antwoord is dat een baby, net zoals elk individu, deel uitmaakt maakt van de cultuur waarin hij of zij geboren is. Je kan denken dat je gecultiveerd (beschaafd, geciviliseerd, ontwikkeld) bent maar dat geld enkel binnen je eigen cultuur. Cultuur kan je niet bezitten, je kan er enkel in meer of mindere mate deel van uit maken.
De vraag waarom hebben we cultuur hebben is in mijn opinie enkel te beantwoorden door terug naar het vermoedelijke ontstaan van cultuur te gaan. Immers we hebben vandaag een cultuur omdat we er gisteren, vorige week, vorig jaar, vorige eeuw, in de prehistorie één hadden. Ik kan me voorstellen dat een groep vroege Hominidae die leren samenwerken bij het jagen/verzamelen, werktuigen gaan fabriceren dus iets gaan scheppen en dit zo effectief mogelijk doen meer kansen op succes hebben dan de groepen die dat minder efficiënt deden. Het hebben van een effectieve cultuur en die kunnen doorgeven en gebruiken (ten voordele van de stam of zichzelf) wordt daarmee, zeker in de handen van de Homo Sapiens een evolutionair voordeel. De westerse cultuur die we nu hebben heeft zich in de loop der eeuwen verder ontwikkeld (Egypte, de oude Grieken en Romeinen, het Midden Oosten, de Renaissance, de verlichting, ...) tot wat het nu is. De Oosterse en vele andere culturen hebben vanuit de prehistorie een ander ontwikkel pad gevolgd. Het is een misvatting dat de ene cultuur superieur kan zijn aan een andere. Immers het is, in mijn opvatting, onmogelijk om werkelijk objectief culturen met elkaar te vergelijken. Als je niet betrouwbaar en objectief kan meten kan je ook geen uitspaak doen over rang.
Waarom hebben we cultuur? Omdat de emergente eigenschap cultuur onze verre voorouders een voordeel gaf in de strijd om het bestaan. Met het verstrijken van de tijd en het steeds toenemend aantal deelnemers is de prehistorische kiem van cultuur uitgegroeid tot een globaal fenomeen met goede, mooie en verbindende facetten maar ook met agressieve, onderdrukkende, hebzuchtige en destructieve facetten. Hopelijk ontwikkelen alle culturen op aarde (en daarbuiten) zich zo dat op zijn minst de destructieve facetten verdwijnen.
Stelling:
Er leiden 2 wegen naar mondiale conflict beperking:
- een globale regering waar iedereen kan achterstaan,
2. lokale, geografisch en in bevolkingsgrote beperkte regeringen met onvoldoende globale invloed om te kunnen overheersen en een verbod op allianties.
Het eerste maakt, in theorie althans, conflict onnodig, het tweede onmogelijk. Beide lijken onhaalbaar.
Niet eerlijk deel II
Naar aanleiding van het onderstaande stukje over (on)eerlijkheid verteld iemand me over een familielid dat te vroeg gestorven was en hoe dat als oneerlijk ervaren werd. Het oneerlijke waar we het hier over hebben is, naar mijn beleving, een ander facet van het woord oneerlijk. In het vorige stukje ging het vooral over intermenselijke gedrag. Bij een onopzettelijk overlijden is de mens hoogstens een onderdeel van het gebeuren niet de aanstichter.
Wie in een “hogere macht” geloofd die op een af andere manier ingrijpt in het leven ven de stervelingen kan die “hogere macht” de schuld geven en of er troost bij zoeken. En zo iets of iemand betichten van oneerlijkheid.
Voor iemand die niet in “hogere machten” geloofd is een (te) vroege dood een samenspel van toeval , pech, gedrag, omstandigheden, … de kosmos kent geen eerlijk of oneerlijk, de dingen gebeuren gewoon, er is niets of niemand om te betichten van oneerlijkheid, hoogstens van aansprakelijkheid.
Het “oneerlijke” dat we voelen bij de dood is niet gelijk aan het oneerlijke dat we ervaren als er ons onrecht wordt aangedaan. Uiteraard zijn er overeenkomsten bij een verkeersongeval al meer dan bij een ziekte maar het groot Onrecht gevoel dat de dood oproept heeft veel meer facetten, meer impact maar meestal minder schuldigen dan het meeste onrecht wat mensen mekaar aandoen.
Filocafé Lommel mei 2021 online Zijn mensen er toe bereid om voor rechtvaardigheid te kiezen?
Mijn eerste intuïtie is: dat hangt af wat het individu als rechtvaardig ziet, van de eigen invulling.
Rechtvaardigheid is (deels) subjectief het is afhankelijk van opvoeding, cultuur, achtergrond, …
Chimpansees kunnen onrechtvaardigheid (oneerlijkheid) ervaren en laten blijken dat ze er niet mee eens zijn.
Is er een universele rechtvaardigheid of bestaat enkel je eigen invulleng?
Wat versta ik onder rechtvaardigheid?
Zonder invloed van afkomst, situatie, rijkdom, …
Krijgen wat je toekomt (loon, kansen, erkenning, …),
Gelijkberechtigdheid
Zelfbeschikking,
Evenwicht tussen regering en het volk,
Vrije toegang tot onderwijs en informatie,
Alle vormen van roofbouw vermijden,
Repressie verkiezen boven alternatieven,
Verantwoordelijk omgaan met collectieve middelen.
Hoe ver gaat onze rechtvaardigheid? Hoe verder van onze eigen groep, hoe gemakkelijker onrechtvaardigheid aanvaard wordt.
Wat zou het mogelijk maken om in een onvolmaakte wereld de rechtvaardig te maximaliseren?
Bedenking naar aanleiding van (anti) vaccin uitspraken:
Vertrouwen in het eigen gelijk is in veel gevallen omgekeerd evenredig met relevante kennis.
Filocafé Mol mei 2021 Wat is rijk zijn?
Wat is rijk zijn?
Waarschijnlijk is materiële rijkdom ontstaan met het ontstaan van landbouw en daaraan gekoppeld steden. In die tijd zijn de eerste graan schuren gebouwd en wie de graanvoorraad bezit is rijk.
De eerste reactie: “tevreden zijn met wat je hebt”, mijn aanvulling: “en niet benijden wat de ander heeft”.
Tijdens het gesprek bleek dat de definitie van rijk zijn niet eenvoudig is. Enerzijds heb je de definitie zoals je die in het woordenboek vind, en die meestal gebruikt word in de Westerse samenleving, namelijk bezit. In het gesprek werd echter al snel duidelijk dat de deelnemers rijkdom veel ruimer zagen met hints richting gelukkig zijn.
Is gelukkig zijn dan dichter bij je eigen definitie van rijk komen? Zo ja, dan kan je maar beter een doel kiezen dat niet onbereikbaar is.
Rijkdom is relatief, het is echter niet altijd meteen duidelijk aan wat het relatief is.
Een “welgestelde” kan sociaal/emotioneel arm zijn. Een zeker niveau van welgesteldheid in relatie tot je leefomstandigheden maakt het dan weer wel gemakkelijker om je sociaal/emotioneel rijk te voelen. De mate waarin je je sociaal/emotioneel rijk voelt is de optelling van alles wat je waardevol vind. Rijkdom is dan een verzameling van waardevolle materiële en spirituele zaken bezitten.
Het gesprek over rijkdom voldeed aan het antwoord dat ik gaf op de vraag van Gert: “wat verwacht je van een filocafé?” namelijk verschillende invalshoeken op de vele facetten van het bestaan leren ontdekken.
Opdrachten groep “Het huis van de mens”
Een mening:
Persoonlijk zie ik een mening als een op je momentele kennis en ervaring gebaseerd oordeel, inzicht, gedachtegoed, over iets of iemand. Als je kennis en of ervaring veranderd betekend dit, hopelijk, dat ook je mening kan veranderen.
Ik vermoed dat je, al of niet bewust, altijd wel een mening hebt over iets. Hopelijk wel in het besef dat een niet onderbouwde mening eerder een vooroordeel is. Of je je mening wel of niet deelt of probeert op te dringen lijkt mij eerder een kwestie van karakter en of geldingsdrang.
Rationeel vs irrationeel een mening vormen
Sommigen vormen hun mening over een onderwerp op logische, op feiten of op minstens goed onderbouwde argumenten van anderen. Andere vormen hun mening gebaseerd op het gevoel of iets waar of minstens aannemelijk klinkt en vooral past in hun eigen wereld beeld.
In deze tekst zou ik deze verschillende manieren om een mening te vormen even, als simplificatie, willen omschrijven als rationeel denken versus irrationeel denken.
Als we naar de beide uiteinden van het spectrum gaan zou je een hyper rationeel en een hyper irrationeel denker tegen komen. (De meeste, reële, mensen zitten op een spectrum ergens daar tussen.) Een hyper irrationeel denker voelt aan wat juist is, gelooft in wat hij of zij als juist aanvoelt. Een hyper rationeel denker gaat uit van feiten en logica. Als de hyper rationele denker nieuwe informatie die niet in de eigen mening past krijgt en die blijkt goed onderbouwt en te kloppen met de feiten zal hij of zij, zolang hij of zij rationeel blijft denken, die nieuwe informatie moeten aannemen en de eigen mening moeten bij stellen.
Een hyper irrationeel denker kan, als de nieuwe informatie niet strookt met de eigen mening, niet “waar” aanvoelt, kiezen om de nieuwe informatie niet te geloven en bij de oude mening blijven.
Dit wil niet zeggen dat die persoon geen ratio heeft, de ratio wordt echter eerder gebruikt om de eigen overtuiging te rationaliseren dan om de eigen mening te analyseren. In de realiteit zitten de meeste van ons ergens op het spectrum tussen beide uitersten. Sommige onderwerpen benaderen we rationeel andere irrationeel.
Iemand overtuigen dat ze fout zijn over een onderwerp dat ze irrationeel benaderen is erg moeilijk. Immers ze kiezen gewoon om nieuwe informatie niet te geloven. Als er daarenboven dan nog spraken is hardnekkige selectieve doofheid is het een erg grote uitdaging om iemand van mening te laten veranderen.
Af en toe hoor ik dat een onderwerp “te moeilijk” is om rationeel te benaderen en men als gevolg zijn mening eerder baseert op het irrationeel denken. Ieder onderwerp is inderdaad, in onze huidige samenleving, niet even simpel te begrijpen. Maar is de verwachting om een ingewikkeld onderwerp te doorgronden zonder inspanning te doen niet even realistisch dan te verwachten dat je zonder training morgen een marathon kan lopen? De meeste mensen vinden het normaal dat een atleet jaren traint om langzaam zijn of haar kunnen op te bouwen tot hij of zij in staat is om die marathon te lopen. Niet iedereen loopt, door zijn of haar aanleg, de 42 km 195 m even snel. Maar het is in de meeste gevallen, door voldoende training, wel mogelijk om de afstand geheel of minstens grotendeels te voltooien. Een wetenschapper of een expert is jaren met een onderwerp bezig om langzaam laag na laag vanaf de basis kennis op te bouwen tot de expert status. Mag je dan ook niet verwachten dat als je een gedegen onderbouwde mening wil hebben je de nodige tijd en aandacht aan een onderwerp besteed zodat je ten minste een deel van de basis kennis verwerft voor je een mening vormt over een onderwerp of de expert in plaats van te geloven in wat al dan niet goed aanvoelt? Als afsluiter een bedenking, fanatiek vast houden aan een mening die niet op de realiteit gebaseerd is kan, zeker in Corona tijden, je eigen gezondheid en die van andere schaden.
Verder vermeld ik nog graag twee andere valkuilen. Namelijk “confirmation bias” en “correlatie van bewijs is geen bewijs van correlatie”. Confirmation bias is het fenomeen dat we als mensen geneigd zijn enkel die dingen te zien en of te onthouden die ons bevestigen wat we al dachten, geloofde of verwachte. Je kan veel zwarte katten tegen komen maar die zwarte kat die je ziet net voor je die vaas laat vallen zal je onthouden. De kinderen die geboren worden met volle maan blijven beter bij dan de “gewone” geboortes.
“Correlatie van bewijs is geen bewijs van correlatie” is het fenomeen waarbij dingen die schijnbaar correleren toch niets met elkaar te maken hebben. Kijk eens op “Spurious Correlations “(http://www.tylervigen.com/spurious-correlations) daar vind je veel absurde voorbeelden. Zelfs correlaties tussen fenomenen die mogelijk wel met elkaar gerelateerd zijn moet je oppassen. Zijn sporters fitter of zijn fitte mensen sportiever? Veroorzaakt het dragen van een hoed kaalheid of dragen mensen met minder haar sneller een hoed? Er is een verband maar het is niet altijd duidelijk in welke richting.
Deze valkuilen ben ik regelmatig tegengekomen in een professionele context en soms ook daarnaast. Meestal is het in een niet professioneel gesprek niet voor de hand liggend om je gesprekspartner te overtuigen dat ze in deze valkuilen tuimelen.
Waarop baseer jij een uitleg of verklaring?
Persoonlijk maak ik, voor deze tekst, een onderscheid tussen feiten, aannames en stellingen. Een feit is iets wat met betrouwbare objectieve middelen gestaafd kan worden. Een aanname is iets wat ik tot het tegendeel met feiten bewezen is voor correct aanvaard. Een stelling is iets wat als waarheid verkondigd wordt zonder een onderbouwing door feiten of waar de gebruikte aannames niet verifieerbaar of niet logisch zijn.
Als ik zelf een stelling gebruik zal ik proberen om zo goed mogelijk aan te geven of en soms waarom er mogelijk twijfel is aan de correctheid. In ideale omstandigheden kan ik een verklaring staven met feiten of zo goed mogelijk onderbouwde, logisch kloppende aannames. Als dat niet kan noem ik de verklaring een hypothese en blijf ik zoeken naar feiten die de verklaring ondersteunen of falsifiëren. Een verklaring die iemand mij aanreikt probeer ik zo objectief mogelijk te toetsen aan de mij bekende feiten en aannames. Als er geen discrepanties zijn kan ik de verklaring aanvaarden. Als de verklaring niet logisch of tegenstrijdig is met objectieve feiten kan ze verworpen worden. Als de verklaring niet aangenomen maar ook niet op basis van feiten verworpen kan worden wordt het een hypothese tot ik meer informatie heb. Ocam’s scheermes en zijn engineering tegenhanger KISS (Keep It Simple Stupid) zijn hierbij voor mij een grote hulp.
Hiermee kan niet alles wat we zien, beleven en voelen op deze aarde verklaard worden, het is mijn nuchtere manier om de dingen te trachten begrijpen. Ik ga er wel van uit dat alles in het universum zich houd aan de natuurwetten maar ook, zeker na het nieuws van de laatste dagen, dat we niet alle natuurwetten kennen. Sommige mysteries blijven gelukkig nog even buiten bereik waardoor we zowel in een filocafé als in het CERN, kunnen blijven zoeken, bijleren en ontdekken.
competitie:
Competitie is, naar mijn mening, een van de aspecten van evolutie. Het individu dat een ander individu in de competitie voor het bestaan kan verslaan maakt een grotere kans op reproductie. Competitie is daarmee een evolutionair voordeel.
Voor de mens in de huidige maatschappij is dit nog steeds deels zo. Er is, zeker in onze westerse samenleving weinig of geen competitie met overleven als inzet. Daarentegen is er erg veel competitie voor macht, geld, invloed, standing en, zoals ik het gek genoeg ervaar, eigenwaarde. Wie zich amper staande weet te houden in de harde wereld maar zich kan optrekken aan winst van zijn ploeg, aan het feit dat hij of zij net iets sneller of verder kan fietsen dan de andere, dat zijn of haar auto net iets mooier is dan die van de buren is al of niet bewust onder invloed van de aloude competitie drang.
Als de nood om zich beter te voelen als groep of individu zich echter uit in eenzijdig geweld tegen een persoon of een groep die zich niet kan verdedigen is er geen sprake meer van gezonde competitie drang maar van geldingsdrang.
Een competitie loze wereld zou een stagnerende wereld zijn maar een wereld waarin competitie tussen individuen, bedrijven, landen of filosofieën eerlijk, evenwichtig en met gelijke middelen kan beslecht worden met het besef dat het onderwerp van de competitie niet alles overheersend hoeft te zijn zou een aangenamere wereld zijn. Zowel voor hen met als degene zonder en competitief voordeel. Persoonlijk zou ik graag zien dat verstand,, relativerend vermogen en verdraagzaamheid de evolutionaire kracht competitie nog steeds is wat kan temperen zodat iedereen van supporters tot wereldleiders hun eigenwaarde niet meer laten afhangen van het overwinnen van de ander.
Wat is dat eigenlijk precies, de natuur?
Voor mij persoonlijk is alles wat niet artificieel (technologisch) is, is de natuur. Dat gaat veel verder dan wat natuurpunt onder de term natuur verstaat. Alles wat bestaat van elementaire deeltjes tot melkwegstelsels en niet door de mens gecreëerd is, is natuur. Bovennatuurlijk bestaat in mijn opvatting dan ook niet, of het bestaat en het is natuurlijk of het bestaat niet.
De planeet aarde en bij uitbreiding de kosmos is natuurlijk, niet gedomesticeerde (selectief gekweekte of door genmodificatie aangepaste) planten en dieren zijn natuurlijk. Ook als ze in de stad leven.
De meeste van onze voedsel gewassen, huis- en boerderijdieren zijn door de technologie van selectief kweken (veredelen) aangepast door de mens en dus geheel of gedeeltelijk artificieel.
Natuur bestaat uit biologie, maar niet alle biologie is natuurlijk. Een virus is natuur, een RNA vaccin is cultuur. Het wordt een erg grijs gebied voor veredelde gewassen. Hun voorouder is natuur. Het door genetische manipulatie veredelde gewas zou ik cultuur noemen. Het door kruisingen veredelde gewas kan natuurlijk ontstaan maar de kans is klein. Zolang toeval een rol speelt zou ik het natuur noemen.
Neem iets als de tuinen van Versailles als de doorsnede van cultuur en natuur. Dan zou ik zeggen dat de planten in de tuin natuur zijn, de lay-out van de tuin is cultuur. Wat de tuin als geheel is hangt af van de waarnemer. Voor de mier onder een struik is de tuin natuur. Voor de onderzoeker van tuingeschiedenis is de tuin duidelijk cultuur. Voor de gemiddelde toerist lijkt de tuin vooral een decor voor selfies te zijn (cultuur). Voor de bioloog die de habitat van de mier onderzoekt is de tuin eerder natuur.
De mens grijpt door vorderingen in medische- en andere wetenschappen steeds meer in in het eigen biologisch bestaan. Onze evolutie verloopt door de technologie nu dan ook anders dan dat de evolutie tijdens het ontstaan van onze soort zoogdier liep. Je zou dus kunnen argumenteren dat de mensheid zelf steeds minder natuurlijk wordt.
Een vaccin, en zeker een RNA vaccin is artificieel, het SARS-CoV-2 virus is natuurlijk, het is zonder ingrijpen in vermoedelijk vleermuizen gemuteerd in een vorm die, al of niet met een tussenstap in een andere host, ook mensen kan infecteren en muteert nu verder om zich beter aan te passen in zijn huidige host. De natuur is niet vriendelijk of vijandig tegen de mens, de natuur is een dynamisch steeds veranderend systeem dat zich aanpast aan de bedreigingen en kansen die zich, mede door het ingrijpen van de mens, ontwikkelen. Door de ontwikkeling van een vaccin doen wij mensen hetzelfde maar dan geholpen door technologie sneller waardoor we tot nu toe, meestal, een voorsprong hebben.
Door de menselijk activiteit veranderd ook het milieu, het wordt steeds minder natuurlijk en meer en meer artificieel, aangepast door de mens (spijtig genoeg meestal niet in de goede zin). De natuur gaat zich in die nieuwe, nooit eerder voorgekomen, omstandigheden waarschijnlijk ook in nieuwe richtingen ontwikkelen. Hopelijk blijft, tot we tot inkeer komen, onze technologische vooruitgang voor op niet enkel de ontwikkeling van virussen en bacteriën maar ook op bijvoorbeeld nieuwe meteorologische ontwikkelingen.
De menselijke technologie is misschien wel sneller dan de natuur die het met deels op toeval gebaseerde evolutie moet stellen maar dat verhinderd de natuur niet om met oplossingen te komen die onze technologie nog niet kan repliceren.
Gelukkig verhinderd deze rationele kijk op de natuur mij niet om van een bos in herfsttooi of een mooi winterlandschap te genieten. Dat wat natuurpunt als natuur gezien wordt is het dan ook meer dan waard om beschermd te worden tegen de steeds verdergaande invloed van de menselijke technologie. Tot we, hopelijk eerder dan later, een evenwicht kunnen vinden waar de technologische mens in harmonie en synergie kan bestaan met de gehele Natuur.
Wat vieren we in de kerstperiode?
Het is mijn indruk dat we vooral ideeën en of gevoelens vieren. Met kerstmis vieren de katholieken eigenlijk niet dat Jezus 2020 jaar geleden geboren is op 25 december, die datum klopt volgens onderzoek niet. Maar wel dat hun geloof ontstaan is en daarmee er een nieuwe religieuze beweging waarin zij heil zien, een nieuwe start voor de wereld. Dat kerstmis rond de winterzonnewende van het noordelijkhalfrond gevierd wordt heeft zijn ontstaan in het pre-kristelijke vieren dat dagen terug gaan lengen en het idee dat de donkere harde wintertijd binnen een paar maand weer plaats maakt voor de lente, een nieuwe start voor de natuur. We geven er immers, sinds de Julius Caesar, de voorkeur aan om het aan het nieuwe jaar te beginnen als de aarde een positie ten op zichtte van de zon heeft die de periode van steeds langer wordende dagen inluid. Daarvoor met Nieuwjaar in maart was de link naar de lente en het ontwaken van de natuur nog duidelijker. Ten minste dat is zo op het noordelijkhalfrond. Doordat de meest gebruikte kalender hier, in Europa, ontstaan is en zich van hier verder verspreid heeft vieren de mensen van het zuidelijk halfrond kerstmis en Nieuwjaar rond de zuidelijke zomerzonnewende. Dus niet als de dagen weer langer gaan worden maar net als ze weer korter gaan worden.
Echter, de meeste mensen zijn niet meer zo katholiek en in onze huidige maatschappij kijken we bij het afsluiten van het jaar meestal niet meer terug op een al of niet geslaagde oogst. Er wordt meer gekeken naar de afsluiting van het fiscaal jaar dan vooruit naar de belofte van een naderende lente. De kerstperiode is aan de ene kant eerder geëvolueerd naar een door de middenstand gepromote viering van de consumptiemaatschappij. En aan de andere kant een viering van het idee van verbondenheid met je naasten. Met kerstmis vieren we dat, behalve dit jaar, door samen te komen met de familie en, hier en daar een uitzondering daargelaten, de wederzijdse verbondenheid te ervaren.
Met Nieuwjaar doen we dat dan nog eens over maar dan ook met vrienden, collega’s etc.
Uiteraard vieren we door het jaar nog andere dingen. Bijvoorbeeld een verjaardag, het blij herdenken dat je bestaat en weer een omwenteling rond de zon gemaakt hebt en het aangename gevoel dat de genodigden ook blij zijn dat jij bestaat. Of een 50 jarig bestaan van het humanisme, de herdenking van het feit dat voor die tijd niet mainstream gedachtegoed aanvaard werd in de maatschappij en vooral het bijhorende gevoel van aanvaarding. Of quatorze juillet het idee van gelijkheid, broederlijkheid en vrijheid alhoewel sommige gillet jaune daar misschien anders over denken. Hoe dan ook, welke aanleiding of onderliggende reden er ook is waarschijnlijk vieren we vooral omdat het plezierig is. Ik hoop dan ook dat iedereen die dit tot hier gelezen heeft, ondanks de sociale beperkingen, een plezierig eindejaar gaat beleven.
Een rationele benadering op het maken van keuzes.
Als rationeel mens maak ik vooral cognitief keuzes, emotie komt daar nauwelijks aan te pas. Doordeweekse keuzes zoals welke choco koop ik hangen af van een paar gemakkelijke parameters zoals smaak en of prijs. Een grotere aankoop zoals een nieuw keukentoestel, een fiets, een auto enz. Is wat gecompliceerder maar zeker niet onmogelijk.
Stappenplan:
- Bepaal welke eigenschappen voor jouw belangrijk zijn,
- Bepaal per eigenschap hoe je punten kan geven,
- Bepaal voor elke eigenschap een gewicht, hoe belangrijker de eigenschap is hoe hoger het gewicht,
- Vermenigvuldig de punten met de gewichten,
- De keuze met het grootste totaal is de juiste keuze.
Dit werkt enkel als je de nodige informatie hebt. Bij de keuze van een horloge vond ik bijna alleen informatie die de klant op een emotionele manier wil aanspreken. Hierdoor heb ik er maanden over gedaan om een keuze te maken. Het voordeel van de vooral op emotie gebaseerde reclame boodschappen is dat ze bijna niet werken op mij. Ik ga er namelijk vanuit dat hoe meer er reclame gemaakt moet worden voor iets om het verkocht te krijgen hoe minder de kwaliteit is.
In het geval ik toch een emotionele keuze moet maken waarbij het rationeel niet direct duidelijk is wat te kiezen draai ik de vraagstelling om. Ik probeer te bepalen van welke optie(s) ik op termijn het meeste spijt zou kunnen krijgen en kies dan de optie waarvan ik denk dat ik er geen spijt van ga krijgen. De keuze van een horloge uitstellen tot ik meer objectieve gegevens heb is een keuze waar ik waarschijnlijk geen spijt van krijg.
Nog een laatste gedachte die ik ergens gelezen heb. Als je grotendeels je gevoel volgt om een beslissing te nemen evalueer het resultaat dan ook gevoelsmatig. Neem je een beslissing gebaseerd op ratio, evalueer dan ook het resultaat met je ratio. Als je de manier waarop je de beslissing neemt en het resultaat evalueert gaat mengen ga je nooit een bevredigend resultaat krijgen.
Filo cafe Lommel online april 2021 wat is Niets?
Theo: Niets is een toestand van zijn (tijdens meditatie), we zijn enkel vibratie. Minuscule puntjes die met een oneindig grote snelheid komen en gaan.
Wetenschap: https://podcastaddict.com/episode/123113271
Het abstracte niets vs het wetenschappelijke niets
Het universum dat uit niets ontstaan is
Is niets meer dan de afwezigheid van iets?
In mijn visie bestaat niets niet in ons universum, het kwantum schuim en de ruimtetijd bestaan en zijn dus niet niets. Is in een niet wetenschappelijke visie niets meer dan de afwezigheid van iets?
Zijn zonder identificatie tijdens het mediteren omschrijft Annemie als “niets”
Is niets analoog aan het wiskundige nul? We kunnen wel rekenen met nul.
Niets is op zijn minst een abstract iets waardoor we er over kunnen nadenken.
Filo cafe Lommel Online maart 2021 wat is denken?
Wat is de definitie van denken is deze context?
Denken = Wat mensen doen als ze hun intelligentie gebruiken, gedachten produceren, indrukkenen gevoelens verwerken.
denken = het proces wat zich in de hersenen of het equivalent van hersenen afspeelt
Denken wordt getriggerd door zintuigen, noodzaak, emotie, gestuurd door ethiek
Denken is individuele absolute vrijheid (Denken is vrij)
Denken is gekleurd door je verleden, je opleiding, je omgeving, je cultuur, ...
Is denken enkel rationeel? (NT >< ASS)
Kan een AI dan Denken, denken of geen van beide? Momenteel kan een AI enkel denken.
Wat is de minimum complexiteit voor we spreken over Denken (en denken), is daar een objectieve ondergrens aan te koppelen?
Is denken beperkt tot mensen? Nee, er zijn dieren die puzzels oplossen (kraaien, octopus, …)
Is Denken beperkt tot mensen? Ja, je hebt (zelf)bewust zijn nodig.
Is Denken beperkt tot Homo Sapiens? Waarschijnlijk niet, de Homo Neanderthalensis had ook cultuur, kunst, juwelen,...
Overleven en voortplanten is in de huidige tijd minder afhankelijk van ons denken, dit zou Darwinistisch kunnen leiden tot het afnemen van het Denken.
Kan een baby al Denken/denken ? Als je er vanuit gaat dat denken het proces is dat zich afspeelt in de hersenen van een wezen dan kan een baby denken. Meer zelfs het denken van een baby is complex genoeg om te merken dat er iets mis is (honger, kou, …) en daaraan de actie huilen te koppelen. Is dat denken of al Denken. Is een octopus die doelgericht een puzzel oplost om aan zijn beloning te geraken aan het denken of Denken?
Je hebt geen beschaving nodig om te Denken, beschaving kleurt het Denken.
Maakt Denken de Homo Sapiens superieur? Dan moet je eerst definiëren wat superieur inhoud. De mens is zeker niet op alle vlakken superieur aan de dieren.
Is alle Denken gelijkwaardig? Is het Denken van een genie meer waard dan dat van een doorsnee iemand? In mijn opinie hangt dat af van het onderwerp. Is het Denken over filosofische vragen dan meer waardevol dan Denken over wat eten we vandaag? Ook hier is de context bepalend, enkel als de vraag wat eten we vandaag niet gesteld wordt door iemand in armoede waarvoor het antwoord op die vraag van levens belang is zou je het filosofisch Denken meerwaardig kunnen vinden. Voor een werkgever is het Denken van een werknemer over een dossier dan weer zeer zeker meer waard dan dezelfde werknemer die Denkt over zijn lunch keuze.
Ik Denk dat we nog lang kunnen Denken over Denken, het voordeel van Covid tijden is dat er meer dan genoeg tijd is om alle gedachten nog eens de revue te lapten passeren tot we Denken dat de wijsheid binnen bereik ligt.
Waarop baseer jij een uitleg of verklaring?
Persoonlijk maak ik, voor deze tekst, een onderscheid tussen feiten, aannames en stellingen. Een feit is iets wat met betrouwbare objectieve middelen gestaafd kan worden. Een aanname is iets wat ik tot het tegendeel met feiten bewezen is voor correct aanvaard. Een stelling is iets wat als waarheid verkondigd wordt zonder een onderbouwing door feiten of waar de gebruikte aannames niet verifieerbaar of niet logisch zijn.
Als ik zelf een stelling gebruik zal ik proberen om zo goed mogelijk aan te geven of en soms waarom er mogelijk twijfel is aan de correctheid. In ideale omstandigheden kan ik een verklaring staven met feiten of zo goed mogelijk onderbouwde, logisch kloppende aannames. Als dat niet kan noem ik de verklaring een hypothese en blijf ik zoeken naar feiten die de verklaring ondersteunen of falsifiëren. Een verklaring die iemand mij aanreikt probeer ik zo objectief mogelijk te toetsen aan de mij bekende feiten en aannames. Als er geen discrepanties zijn kan ik de verklaring aanvaarden. Als de verklaring niet logisch of tegenstrijdig is met objectieve feiten kan ze verworpen worden. Als de verklaring niet aangenomen maar ook niet op basis van feiten verworpen kan worden wordt het een hypothese tot ik meer informatie heb. Ocam’s scheermes en zijn engineering tegenhanger KISS (Keep It Simple Stupid) zijn hierbij voor mij een grote hulp.
Hiermee kan niet alles wat we zien, beleven en voelen op deze aarde verklaard worden, het is mijn nuchtere manier om de dingen te trachten begrijpen. Ik ga er wel van uit dat alles in het universum zich houd aan de natuurwetten maar ook, zeker na het nieuws van de laatste dagen, dat we niet alle natuurwetten kennen. Sommige mysteries blijven gelukkig nog even buiten bereik waardoor we zowel in een filocafé als in het CERN, kunnen blijven zoeken, bijleren en ontdekken.
Filocafe Mol jan 2021 Wanneer hebben we een probleem?
Hebben we een probleem als er een oplossing is? Als je ontevreden bent met een situatie?
Het hangt af van je eigen beleving of iets een probleem is.
Wat is een probleem, als je je zorgen maakt, als je niet de zekerheid hebt dat het opgelost wordt?
Een probleem is een situatie waar de weg naar, of de mogelijkheid van, een gewenste eindsituatie nog niet duidelijk is. Een oplossing is het stappen plan van de poging naar een gewenste of aanvaarbare eindsituatie te komen.
Zowel een probleem als een oplossing is persoonsgebonden. Wat voor de iemand een probleem is hoeft voor een ander geen probleem te zijn. Wat voor iemand een aanvaardbare oplossing is kan onaanvaardbaar zijn voor de andere.
Is er intelligentie nodig om een probleem te hebben? Als een hongerige bacterie op zoek gaat naar voedsel had die bacterie dan een probleem en vond ze een oplossing?
Als er geen oplossing mogelijk is, bijvoorbeeld de kleinkinderen kunnen niet op bezoek tijdens de Corona crisis, en je aanvaart dat. Heb je geen oplossing maar een work-around. Je hebt de grond oorzaak niet opgelost. Heb je dan nog steeds een probleem? Ja, want je mist nog steeds je kleinkinderen. Of nee, ik heb een manier om met de situatie om te gaan. Als je het gemis nog steeds als negatief ervaart heb je nog steeds een probleem.
Opdracht: Wat vieren we in de kerstperiode?
Het is mijn indruk dat we vooral ideeën en of gevoelens vieren. Met kerstmis vieren de katholieken eigenlijk niet dat Jezus 2020 jaar geleden geboren is op 25 december, die datum klopt volgens onderzoek niet. Maar wel dat hun geloof ontstaan is en daarmee er een nieuwe religieuze beweging waarin zij heil zien, een nieuwe start voor de wereld. Dat kerstmis rond de winterzonnewende van het noordelijkhalfrond gevierd wordt heeft zijn ontstaan in het pre-kristelijke vieren dat dagen terug gaan lengen en het idee dat de donkere harde wintertijd binnen een paar maand weer plaats maakt voor de lente, een nieuwe start voor de natuur. We geven er immers, sinds de Julius Caesar, de voorkeur aan om het aan het nieuwe jaar te beginnen als de aarde een positie ten op zichtte van de zon heeft die de periode van steeds langer wordende dagen inluid. Daarvoor met Nieuwjaar in maart was de link naar de lente en het ontwaken van de natuur nog duidelijker. Ten minste dat is zo op het noordelijkhalfrond. Doordat de meest gebruikte kalender hier, in Europa, ontstaan is en zich van hier verder verspreid heeft vieren de mensen van het zuidelijk halfrond kerstmis en Nieuwjaar rond de zuidelijke zomerzonnewende. Dus niet als de dagen weer langer gaan worden maar net als ze weer korter gaan worden.
Echter, de meeste mensen zijn niet meer zo katholiek en in onze huidige maatschappij kijken we bij het afsluiten van het jaar meestal niet meer terug op een al of niet geslaagde oogst. Er wordt meer gekeken naar de afsluiting van het fiscaal jaar dan vooruit naar de belofte van een naderende lente. De kerstperiode is aan de ene kant eerder geëvolueerd naar een door de middenstand gepromote viering van de consumptiemaatschappij. En aan de andere kant een viering van het idee van verbondenheid met je naasten. Met kerstmis vieren we dat, behalve dit jaar, door samen te komen met de familie en, hier en daar een uitzondering daargelaten, de wederzijdse verbondenheid te ervaren.
Met Nieuwjaar doen we dat dan nog eens over maar dan ook met vrienden, collega’s etc.
Uiteraard vieren we door het jaar nog andere dingen. Bijvoorbeeld een verjaardag, het blij herdenken dat je bestaat en weer een omwenteling rond de zon gemaakt hebt en het aangename gevoel dat de genodigden ook blij zijn dat jij bestaat. Of een 50 jarig bestaan van het humanisme, de herdenking van het feit dat voor die tijd niet mainstream gedachtegoed aanvaard werd in de maatschappij en vooral het bijhorende gevoel van aanvaarding. Of quatorze juillet het idee van gelijkheid, broederlijkheid en vrijheid alhoewel sommige gillet jaune daar misschien anders over denken. Hoe dan ook, welke aanleiding of onderliggende reden er ook is waarschijnlijk vieren we vooral omdat het plezierig is. Ik hoop dan ook dat iedereen die dit tot hier gelezen heeft, ondanks de sociale beperkingen, een plezierig eindejaar gaat beleven.
Opdracht: wat is dat eigenlijk, een mening?
Wat is een mening? Persoonlijk zie ik een mening als een op je momentele kennis en ervaring gebaseerd oordeel, inzicht, gedachtegoed, over iets of iemand.
Als je kennis en of ervaring veranderd betekend dit, hopelijk, dat ook je mening kan veranderen.
Ik vermoed dat je, al of niet bewust, altijd wel een mening hebt over iets. Hopelijk wel in het besef dat een niet onderbouwde mening eerder een vooroordeel is.
Of je je mening wel of niet deelt of probeert op te dringen lijkt mij eerder een kwestie van karakter en of geldingsdrang.
Sommigen vormen hun mening over een onderwerp op logische, op feiten of op minstens goed onderbouwde argumenten van anderen. Andere vormen hun mening gebaseerd op het gevoel of iets waar of minstens aannemelijk klinkt en vooral past in hun eigen wereld beeld.
In deze tekst zou ik deze verschillende manieren om een mening te vormen even, als simplificatie, willen omschrijven als rationeel denken versus irrationeel denken.
Als we naar de beide uiteinden van het spectrum gaan zou je een hyper rationeel en een hyper irrationeel denker tegen komen. (De meeste, reële, mensen zitten op een spectrum ergens daar tussen.) Een hyper irrationeel denker voelt aan wat juist is, gelooft in wat hij of zij als juist aanvoelt. Een hyper rationeel denker gaat uit van feiten en logica. Als de hyper rationele denker nieuwe informatie die niet in de eigen mening past krijgt en die blijkt goed onderbouwt en te kloppen met de feiten zal hij of zij, zolang hij of zij rationeel blijft denken, die nieuwe informatie moeten aannemen en de eigen mening moeten bij stellen.
Een hyper irrationeel denker kan, als de nieuwe informatie niet strookt met de eigen mening, niet “waar” aanvoelt, kiezen om de nieuwe informatie niet te geloven en bij de oude mening blijven.
Dit wil niet zeggen dat die persoon geen ratio heeft, de ratio wordt echter eerder gebruikt om de eigen overtuiging te rationaliseren dan om de eigen mening te analyseren. In de realiteit zitten de meeste van ons ergens op het spectrum tussen beide uitersten. Sommige onderwerpen benaderen we rationeel andere irrationeel.
Iemand overtuigen dat ze fout zijn over een onderwerp dat ze irrationeel benaderen is erg moeilijk. Immers ze kiezen gewoon om nieuwe informatie niet te geloven. Als er daarenboven dan nog spraken is hardnekkige selectieve doofheid is het een erg grote uitdaging om iemand van mening te laten veranderen.
Af en toe hoor ik dat een onderwerp “te moeilijk” is om rationeel te benaderen en men als gevolg zijn mening eerder baseert op het irrationeel denken. Ieder onderwerp is inderdaad, in onze huidige samenleving, niet even simpel te begrijpen. Maar is de verwachting om een ingewikkeld onderwerp te doorgronden zonder inspanning te doen niet even realistisch dan te verwachten dat je zonder training morgen een marathon kan lopen? De meeste mensen vinden het normaal dat een atleet jaren traint om langzaam zijn of haar kunnen op te bouwen tot hij of zij in staat is om die marathon te lopen. Niet iedereen loopt, door zijn of haar aanleg, de 42 km 195 m even snel. Maar het is in de meeste gevallen, door voldoende training, wel mogelijk om de afstand geheel of minstens grotendeels te voltooien. Een wetenschapper of een expert is jaren met een onderwerp bezig om langzaam laag na laag vanaf de basis kennis op te bouwen tot de expert status. Mag je dan ook niet verwachten dat als je een gedegen onderbouwde mening wil hebben je de nodige tijd en aandacht aan een onderwerp besteed zodat je ten minste een deel van de basis kennis verwerft voor je een mening vormt over een onderwerp of de expert in plaats van te geloven in wat al dan niet goed aanvoelt? Als afsluiter een bedenking, fanatiek vast houden aan een mening die niet op de realiteit gebaseerd is kan, zeker in Corona tijden, je eigen gezondheid en die van andere schaden.
Opdracht Angst (naar aanleiding artikel in filosofie magazine)
Damiaan Denys maakt een onderscheid tussen angst en vrees. Persoonlijk zie ik dat onderscheidt niet zo duidelijk. Ik vermoed dat waar in de volgende tekst angst staat Dr. Denys eerder vrees zou schrijven maar of dat zo is laat ik graag over aan lezer.
Angst is een basis emotie die, aangezien ze door de meeste biologische wezens hier op aarde gedeeld wordt, al heel lang een evolutionair voordeel bied. Door het vroege ontstaan van angst is het diep in ons brein (in de amygdala) gevestigd. Hierdoor zijn we instaat om snel, instinctief, op bedreigingen te reageren. In onze moderne maatschappij ervaren we echter veel dreigingen waarbij geen acute vecht of vlucht reactie mogelijk is. Een situatie die als bedreigend ervaren wordt, die langer duurt en waarop geen reactie mogelijk is veroorzaakt stress en de aan stress gerelateerde problemen. Hierdoor is het voor de moderne mens belangrijk geworden om met deze angsten te leren leven. Mijn manier om met de meeste angsten om te gaan is gebaseerd op de “litanie tegen de angst” uit het boek Duin van Frank Herbert.
The Bene Gesserit Litany Against Fear:
I must not fear.
Fear is the mind-killer.
Fear is the little-death that brings total obliteration.
I will face my fear.
I will permit it to pass over me and through me.
And when it has gone past I will turn the inner eye to see its path.
Where the fear has gone there will be nothing.
Only I will remain.
Vrij vertaald:“Ik moet niet bang zijn. Angst is de moordenaar van het verstand. Angst is een halfdood die volledige vernietiging meebrengt. Ik zal mijn angst onder ogen zien. Ik zal mijn angst over en door me heen laten vloeien. En als hij voorbij is, zal ik mijn innerlijk oog op zijn pad richten. Waar de angst is gegaan is niets achtergebleven. Alleen ikzelf blijf.”
"Angst is de geestdoder" betekent gewoon dat hoe banger je wordt, hoe minder je rationaliteit gebruikt om uit een slechte situatie te komen; dat je angst je vermogen om te denken overmeestert. "Angst is de kleine dood die totale vernietiging brengt" is de volgende stap in de progressie. Angst zorgt ervoor dat je stopt met denken, dus met handelen, dat wil zeggen - angst maakt je dood. Als je te lang aarzelt of toegeeft aan de twijfel, zal je onvermijdelijk echt vernietigd worden door wat je ook maar bedreigt.(©Paul Cortez)
De litanie heeft mij geholpen om te beseffen dat als je angstig wordt, je minder je rationaliteit gebruikt om uit een slechte situatie te komen. Dat je angst je capaciteit om te denken overweldigt. Als ik me focus op wat me angst inboezemt kom ik niet verder. Focus jezelf op je sterkte, op je rationele ik niet op je angst. Dit werkt echter het best bij angsten gerelateerd aan concrete omstandigheden (wat Dr. Denys vrees noemt).
Zeker in de huidige pandemi heb ik het gevoel dat er meer angst en onzekerheid heerst in de maatschappij. Een aanzienlijk deel van de gebeurtenissen, wetenschappelijke theorieën en technologie vereist een eerder uitgebreide achtergrond kennis om het volledig te begrijpen. Dit werkt onbegrip, ongeloof, wantrouwen en daarmee angst in de hand. Veel mensen die die situatie ervaren zoeken naar een simpelere oplossing. Een simpele oplossing voor een complex probleem bestaat meestel echter enkel bij een populistische zienswijze of als complottheorie. Eenmaal als iemand die richting inslaat is het door cognitieve dissonantie moeilijk om nieuwe informatie die niet past in het simpeler wereldbeeld te integreren. Dat maakt het zo moeilijk om mensen die in de fuik gevangen zijn er terug uit te leiden. Ik hoop en vermoed dat met voldoende kennis en begrip angst in vrees kan veranderen en voor vrees helpt de litanie.
Filocafé Lommel okt 2020 staat tijdens de corona crisis het leven op pauze?
Tijdens het gesprek zijn er erg veel onderwerpen de revue gepasseerd die van ver of nabij verband hielden met de vraag die, in eerste instantie, enkel het woord “pauze” was.
Een pauze is een tijdelijke onderbreking ven een activiteit. Tijdens een pauze kan je uiteraard andere activiteiten doen. Hoe je de Coronapauze invult en of je dat als positief of negatief ervaart hangt af van je persoonlijke invulling.
De Coronacrisis is slechts voor een deel van je activiteiten een pauze, voor andere facetten van je leven betekend het eerder een aanpassing. Een crisis situatie zoals de Coronacrisis triggerd emotionele reacties, introspectie, geloof en ongeloof. Bij sommige mensen leidt dit tot een vraag naar verandering. Andere verlangen naar een terugkeer van de oude situatie. Vermoedelijk wordt de realiteit iets daar tussen. Niet meer hetzelfde als vroeger maar ook niet op alle vlakken een betere wereld. Laat ons hopen dat er op minstens op sommige vlakken een betere wereld ontstaat.
Persoonlijk zie ik de Coronacrisis primair als een natuurramp van ongewoon grote en langdurige inpakt. De maatregelen die genomen worden zijn een reactie om die inpakt te verkleinen. Of ze nu al of niet eerlijk, effectief of in verhouding zijn laat ik in het midden. De maatregelen negeren is vergelijkbaar met het wegnemen van zandzakjes tijdens een overstroming om dat ze ongemakkelijk zijn. Uiteraard zijn de maatregelen beperkend en zijn we er niet gelukkig mee maar ze blijven momenteel en hopelijk voorlopig het enige verweer tegen het virus. Aangezien de maatregelen de hele maatschappij moeten beschermen lijkt het mij dan ook eerlijk dat de hele maatschappij de inspanning helpt dragen door de inpakt van de maatregel zo veel mogelijk te compenseren. Als er geen, of onvoldoende, maatregelen getroffen worden gaat het virus ongeremd zijn gang. Hierdoor zou, naar mijn verwachting, niet enkel de gezondheidszorg in chaos gestort worden maar, doordat er veel mensen al of niet permanent uitvallen, ook de algemene economie nog zwaarder getroffen worden dan nu. Uiteraard hoop ik dat, NYMBY gewijs, de maatregelen het blijven toelaten om filocafés, lezingen en cursussen te organiseren.
Onbeperkte (economische) groei in een gesloten systeem is waarschijnlijk niet houdbaar. Technologie kan het systeem groter maken maar heeft in extremis ook zijn beperkingen. De kring sluiten is de meest duurzame oplossing.
Als we, in de context van deze tekst, domheid definiëren als een manier om in het leven te staan als iemand die zich niet bewust is zijn of haar beperkte kennis en zich daar ook niet aan stoort met als gevolg daarvan overtuigingen aanhangt die niet stroken met de huidige stand van de wetenschap. Kan of moet je dan tegen deze vorm van domheid strijden? In de tweede helft van de achttiende eeuw schreef Friedrich von Schiller al: ”Tegen domheid strijden zelfs de goden tevergeefs”. Ik vrees dan ook dat op individueel vlak strijden tegen de invloed van populisme, desinteresse en tunnelvisie minder effectief is dan (mondiaal) inzetten op degelijk, op wetenschap gebaseerd onderwijs. Dat wil niet zeggen dat ook een ineffectieve strijd niet zijn vruchten kan afwerpen.
Filocafe Mol okt 2020 wanneer is gedrag onaanvaardbaar?
In mijn persoonlijke interpretatie betekend aanvaarden dat ik me niet verzet tegen iets (Van Dale geeft nog een iets andere betekenis). Waar ik me wel tegen verzet is dus iets wat ik niet wil aanvaarden, iets dat onaanvaardbaar is voor mij.
Dat ik me niet tegen iets verzet hoeft niet te betekenen dat ik het er mee eens ben. Dan zou ik niet zeggen dat is onaanvaardbaar is maar eerder dat is dom, idioot, laakbaar, onmenselijk, onbeleefd, oneerlijk, ... is.
Wanneer is een gedrag dan onaanvaardbaar? Voor mij is een gedrag onaanvaardbaar als ik me er tegen verzet, als ik op welke manier dan ook reageer, als ik klacht indien bij een leverancier, een instantie of zelf de politie.
Een voorbeeld over de periode van enkele maanden kreeg ik regelmatig via SMS reclame van een tweedehands auto groep. Persoonlijk vind ik dat onaanvaardbaar irritant, opdringerig en sinds de GDPR onwettelijk. De plaatselijke garage had mijn GSM nummer verwijderd maar het hoofdkantoor bleef Sms'en versturen. Uiteindelijk heb, na hen tevergeefs een mail gestuurd te hebben, de privacy commissie ingeschakeld. Toen kreeg ik wel antwoord en is het Sms'en gestopt.
Als ik in diezelfde situatie niet tot die laatste stap zou gaan vind ik de situatie nog steeds irritant, opdringerig en onwettig maar aanvaard ik dat ik af en toe een SMS krijg. Als ik die situatie aanvaard kan ik, volgens mijn eigen logica, het krijgen van die Sms'en dus niet onaanvaardbaar noemen.
Wanneer is gedrag dan onaanvaardbaar? Voor mij, als ik er zo veel aanstoot aan neem dat ik het niet aanvaard en er, tot zover het in mijn mogelijkheden licht, iets aan probeer te doen.
Waarom is er boosheid in de maatschappij?
Door de inertie van de mondiale samenleving is het moeilijk om die samenleving een andere kant op te sturen. Als verschillende groepen dan ook nog een verschillende kant optrekken wordt de resultante klein en ze werkt mogelijk in een onverwachte en of ongewenste richting. Dat maakt dat het resultaat, of het gebrek aan resultaat, frustrerend is voor veel groepen. Die frustratie uit zich bij sommige als boosheid. Waarom niet iedereen dezelfde richting uit wil heeft meerdere oorzaken. Culturele verschillen, andere prioriteiten stelling, korte versus lange termijn belangen enzovoort.
Door de groeiende mondialisering van de samenleving worden ook de tegenstellingen deels gemondialiseerd. Als internationale spelers door eigenbelang en populisme de verschillen nog gaan uitlichten en op de spits drijven lijkt een afname van de boosheid nog niet te verwachten.
Hopelijk kan, zonder verdere escalaties, het begrip voor elkaar en de ratio het halen van alle, al dan niet opgeklopte, emotie en hebzucht. Zodat er op mondiaal vlak voldoende samengewerkt kan worden om de inertie te overwinnen. Om zo de samenleving op lange termijn een richting uit te sturen die de meeste kansen geeft aan het grootst aantal mensen.
Is de mens van nature goed?
Goed, of slecht, is vrijwel onmogelijk objectief te definiëren. Wat voor de ene goed is kan voor de andere slecht zijn. Dat het in de natuur van de mens zit om te zorgen voor andere uit zijn of haar groep geloof ik wel. Dat is een Darwinistisch voordeel voor een sociale zoogdieren. De “groep” is niet enkel het gezin of de familie maar ook vrienden, collega’s, enz. In onze moderne maatschappij maken we, al dan niet vrijwillig, deel uit van verschillende groepen. Sommige van die groepen ervaren we als belangrijker dan andere en gaan we bij de inschatting of iets goed is of niet meer of minder gewicht geven.
De goedheid van een individu valt, zoals ik het zie, ergens in een Gaus curve met aan de uitersten universeel goed en universeel slecht. Aan beide zijden vind je de enkele extremen, outliers, mensen die bekend staan als goed of als slecht. Aan de slechte kant van het spectrum zijn de outliers, mensen die doordat ze zo ver van het gemiddelde zitten vaak een psychiatrische diagnose krijgen. Outliers aan de goede kant krijgen geen diagnose maar worden in sommige gevallen heilig verklaard.
Een mens kan eerder goed, eerder slecht of zelfs eerder onverschillig zijn. Of “de” mens van nature goed is of niet heeft geen binair antwoord. De mens gedraagt zich meestal zo dat het individu en of de groep er op korte termijn voordeel van heeft. Leden van die groep gaan dat gedrag als goed ervaren leden van een andere groep mogelijk als slecht.
Filocafe Mol sept 2020 Wanneer zijn we egocentrisch?
Een valkuil in elk gesprek is onduidelijkheid over de definitie van het onderwerp. Egocentrisch is volgens Vandale “het eigen ik tot middelpunt makend”. Wikipedia heeft een iets uitgebreidere uitleg: “Wie egocentrisch is, heeft een verminderd vermogen om zich in een ander of diens standpunten of gevoel te verplaatsen (empathie). Het gevolg is dat de persoon zijn eigen visie en belangen centraal stelt en er vaak van uitgaat dat zijn visie ook de visie van anderen is.“
Egoïsme is iets anders. Volgens het filosofisch woordenboek is egoïsme “De opvatting of levenshouding waarbij de handelwijze van een persoon enkel gericht is op het eigen belang/welzijn. Tegenovergestelde positie: Altruïsme”
Tot op zekere hoogte is waarschijnlijk iedereen min of meer egocentrisch het is immers de gemakkelijkste optie om er vanuit te gaan dat wat voor jezelf voor de hand liggend is dat ook is voor de andere. Ex premier Martens beweerde dan ook meestal dat het evident was.
Onze huidige maatschappij werkt egocentrisme in de hand. Facebook bubbels, nieuws kanalen, reclame, politieke partijen en godsdiensten zijn allemaal voorbeelden van georganiseerd en gestuurd collectief egocentrisme. Belangengroepen die, al of niet met medeweten van de mensen die deel uitmaken de (doel)groep, enkel hun eigen waarheid promoten en het egocentrisme van de leden te versterken.
Kan je in een dergelijke omgeving nog vrij denken?
Zoals ik het zie ben je steeds vrij om te denken (niet altijd omdat denken te delen). Dat denken is echter beperkt door je eigen grenzen in kennis en vermogen. Door met een opengeest (niet egocentrisch) in het leven te staan kan je die grenzen verleggen. Stoppen met denken en blind in het egocentrisme van anderen volgen is, zo leert ons de geschiedenis, mogelijk gevaarlijk.
Filocafé Mol 16/08/2020 Wat is kwetsbaarheid?
Algemeen zou je kunnen zeggen dat iets of iemand een aantal kwetsbaarheden heeft, manieren waarop schade toegebracht kan worden (kwetsen: affronteren, beledigen, beschadigen, ergeren, grieven, kneuzen, krenken, pijn doen, schenden, verdriet doen, voor het hoofd stoten). Elke manier waarop schade toegebracht kan worden is dan een kwetsbaarheid.
Een kwetsbaarheid van een motor is olie, als er geen olie in de motor is wordt die beschadigd. Een kwetsbaarheid van appelen aan een boom is hitte, als de hitte te hoog is verbranden ze. Een fysieke kwetsbaarheid van een mens zijn te hoge G krachten door val waardoor je botten kan breken, of de activiteit van het SARS-CoV-2 virus dat in de cellen van de longen Covit19 veroorzaakt.
Een mens heeft echter ook psychische kwetsbaarheden het zijn vooral deze die tijdens het gesprek aan bod kwamen. In dat verband betekend de uitdrukking “zich kwetsbaar opstellen” een ander een kwetsbaarheid van jezelf tonen, de ander toelaten binnen je persoonlijke (zelf) bescherming, je in een positie brengen dat je gekwetst kan worden. Hierdoor geef je de ander de mogelijkheid om jezelf beter te leren kennen en een wederzijds vertrouwen op te bouwen. Als dat vertrouwen beschaamd wordt, je gekwetst wordt, geeft dit de kans om te leren en om sterker te worden.
Je kan ook psychisch gekwetst worden zonder dat je jezelf blootgeeft aan een ander (pesten, traumatische gebeurtenissen, burn-out, …). De mate waarin dit inpakt heeft op je welzijn is de mate waarin je “kwetsbaar” bent, je kwetsbaarheid.
De huid vormt eelt op plaatsen waar ze door voordurend aan wrijving of druk blootgesteld wordt dat beschermlaagje voorkomt dat de opperhuid beschadigd raakt. Als je voortdurend verdriet word aangedaan kan het zijn dat er zich een soort psychische eelt vormt om jezelf te beschermen tegen die bepaalde kwetsbaarheid. Sommige noemen dit groeien of leren andere vinden die hardheid dan weer spijtig.
Door de kwetsbaarheid van een ander te zien en te respecteren leer je de ander en misschien jezelf kennen.
Filocafé Mol juli 2020: Wat is een weerstand?
Technisch, spanning gedeeld door stroom.
Weerstand, tegenkanting, tegenwerken, afstoten, resistentie
Is weerstand is het tegengestelde van voorkeur?
Is weerstand een gevoel of eerder een actie?
Weerstand versus overtuiging en gevoel
Overtuiging: slavernij is verkeerd
Weerstand: producten boycotten, betogen,…
Gevoel: slavernij is verwerpelijk en maakt me boos, verdrietig, roept walging op, ...
Weerstand tegen iets externs voel je tegen iets of iemand als het onderwerp tegen je principes, je inzichten of je comfort ingaat.
Je interne weerstand, je twijfel, om de gepercipieerde verwachtingen van je omgeving te naast je neer te leggen is leren kiezen voor wat voor jou op dat moment het belangrijkste is.
Communicatie is primordiaal in een poging om de weerstand van een ander te counteren maar geen garantie.
De eerste wet van Newton, de traagheidswet: Een voorwerp waarop geen resulterende kracht werkt, is in rust of beweegt zich rechtlijnig met constante snelheid voort. Het voorwerp heeft als het ware weerstand tegen verandering. Als iets of iemand ons leven van richting wil laten veranderen of ons uit rust wil krijgen ondervinden we ook weerstand. De menselijke traagheidswet.
Filocafé Mol 21 juni 2020: Wat is een gevoel?
Een gevoel: een al of niet rationele bewustwording van je lichamelijke en emotionele toestand na een niet op ratio gebaseerd reactie op een situatie. Een gevoel is hoe je jezelf op dat moment ervaart.
Intuïtie: Een antwoord op een vraag of situatie dat als geheel in je opkomt zonder dat je je bewust bent van het ontstaansproces.
Welk gevoel je in een bepaalde situatie ervaart is in meer of mindere mate afhankelijk van je eerdere ervaringen, je voortschrijdend inzicht en de wisselende omstandigheden waarin je je bevind op het moment dat de situatie die het gevoel oproept zich voordoet.
Als je grotendeels je gevoel volgt om een beslissing te nemen evalueer het resultaat dan ook gevoelsmatig. Neem je een beslissing gebaseerd op ratio, evalueer dan ook het resultaat met je ratio. Als je de manier waarop je de beslissing neemt en het resultaat evalueert gaat mengen ga je nooit een bevredigend resultaat krijgen.
Filocafé Lommel feb 2020: Is alles relatief?
Tegenvraag zijn er dingen absoluut?
Of er buiten het absolute nulpunt nog dingen absoluut zijn weet ik niet.
De mate waarin je kan relativeren is persoonsgebonden en afhankelijk van eerdere ervaringen. Relativeren is voor mij het vermogen om iets een plaats te geven. Een afweging maken, een gegeven een bepaalt “gewicht” toe kennen aan de dingen die je meemaakt. Aan wat je voelt ten opzichte van een eerdere situatie of de situatie waar een ander in verkeerd. Je eigen specifieke situatie op dat moment het hoogste gewicht geven, het beschouwen als het meest gewichtige is, in wezen, ook relativeren. Maar besluiten dat andere dingen voor jouw nu minder zwaarwichtig zijn.
Je relativeert steeds in overeenstemming met je eigen inzichten, normen en waarden. Die zijn dus niet voor iedereen gelijk. Het is best mogelijk dat iemand anders iets als meer of minder gewichtig ervaart dan jij. Ook aan dat gegeven zal je een gewicht moeten toekennen. Moeten bepalen hoe je met dat verschil van inschatting om gaat in relatie tot de rest van je leven.
Jezelf relativeren t.o.v. een ander, het gewicht dat je jezelf toekent is mede afhankelijk van je eigen inborst. Bijvoorbeeld de vraag of je eigen belang een hogere of een lagere prioriteit geeft dan het belang van de ander bepaalt je relatie tot die ander, bepaald hoe, wie, je bent relatief tot de ander. Bedenk wel dat je eerst ervoor moet zorgen dat jezelf overeind blijft voordat je voor een ander kan zorgen.
Filocafé Mol januari 2020: Wie ben ik?
Na afloop was mijn gevoel dat de doorsnee mens zich ziet als een samenraapsel van gevoelens, ratio, onderbewustzijn, bewustzijn, lichaam, …
Puur rationeel zou je kunnen beweren dat het zoogdier mens een aan constante evolutie onderworpen biologische eenheid met emergente eigenschappen met toegevoegde waarde is. Eigenschappen zoals onder andere gevoelens, ratio of bewustzijn. Om de terminologie duidelijk te maken in de context van deze tekst: de emergente eigenschappen vormen samen zowel je zelfbeeld “ik” als wat de andere ervaart als jij, je “persoonlijkheid”.
Een tijd geleden las ik een artikel waarin beweert werd dat, over het algemeen genomen, nature versus nurture 50/50 is. Sommige eigenschappen zijn meer bepaald door het DNA (nature) zoals bvb intelligentie andere dingen zoals je culturele achtergrond meer door je opvoeding (nurture). Epigenetica leert ons dan weer dat ons DNA weliswaar niet veranderd in de loop van ons leven maar dat het wel mogelijk is dat er andere delen actief worden. Dat maakt dat gedurende het leven zowel het nature als het nurture stuk aan evolutie, verandering, onderhevig kunnen zijn. Het nature stuk door omgevingsvariabelen (milieu, voeding, …) het nurture stuk onder invloed van je voortschrijdend inzicht en je ontmoetingen met andere mensen.
Welke emergente eigenschapen, zoals bvb bewustzijn, zich manifesteren hangt af van de status (wakker, slaap, coma, …) en het activiteitsniveau (geïnteresseerd, verveeld, hyperfocus, …) van je hersenen.
De rationele bewering dat je jezelf ervaart als “ik” omwille van de biologische processen in je hersenen en je lichaam die zorgen dat de primaire emergente eigenschappen zoals gevoelens, ratio, bewustzijn en onderbewustzijn zich manifesteren is voor sommige mensen niet zondermeer aanvaardbaar. Zij gaan er vanuit dat er meer moet zijn dan biologische processen. Echter, vanuit een rationeel standpunt, is de emotionele beleving van de ervaring van “bestaan”, van “inleven zijn”, van “ik” moeilijk te duiden zonder in cirkel redeneringen te vervallen. Ondanks dat wil ik toch een poging wagen, ik vermoed dat wat je ervaart, aanvoelt, als “ik” het samenvallen is van je samenstellende delen (emergente eigenschappen) zoals emotie, ratio, lichaam, relaties, … Door de tijd, afhankelijk van de omstandigheden verschuiven niet enkel de onderlinge kracht verhoudingen tussen je samenstellende delen maar zijn die delen ook onderhevig aan invloeden van je omgeving en je ontmoetingen. Samenvattend zou je kunnen zeggen dat wat je voelt als “ik” het samenwerkend genootschap is van je samenstellende delen. De emotionele waarde en het belang van je eigen genootschap en het genootschap van een ander overstijgt het puur biologische voor jezelf en je omgeving.
Filocafé Mol januari 2020: Waarom moeten we moreel handelen?
Om een samenleving op kleine of grote schaal in staat te stellen om met zo weinig mogelijk frictie samen te leven is het handig dat alle leden een zelfde opvatting hebben van hoe we onderling met mekaar omgaan. Je schikken naar die, al dan niet wettelijke, gedragsregels is een keuze die voor jezelf maakt. Kiezen om de groepsregels, de geplogenheden te volgen vloeit, mijn inziens, deels voort uit het biologisch gegeven dat mensen geen solitaire zoogdieren zijn. Je schikken zal het samen leven gemakkelijker maken. De regels niet naleven kan door de groep opgelegde consequenties hebben.
Filocafé Mol oktober 2019: Wat is jezelf zijn?
Puur rationeel , in de letterlijke betekenis van het woord, ben je steeds jezelf. Zolang je binnen je zelfbepaalde grenzen van je gefaceteerde, cultureel bepaald, evoluerend zelfbeeld blijft ben je emotioneel jezelf. Als je een rol speelt die buiten je zelfbeeld ligt kan dat voor een tijdje maar dat kost je. Een kost die je na verloop van tijd met interest betaald.
Filocafé lommel nov 2019: Moeten er grenzen zijn aan de wetenschap?
Bijna iedereen was van mening dat denken vrij moet zijn. De toepassingen van dat denken worden best afgetoetst aan de geldende ethische regels. Die op hun beurt ook weer aan evolutie onderhevig zijn.
De toename van de welvaart en de levensverwachting is minstens gedeeltelijk te danken aan de vooruit gang van de wetenschap. Die op haar beurt aan de grond ligt van de industriële revoluties (momenteel zijn we aan de vierde).
Persoonlijk hoop ik dat er een evenwicht nagestreefd wordt tussen ethiek, risico, resultaat en winst maar ook visie.
Filocafé Lommel dec 2019: Armoede
Armoede is een vooral economische toestand waarin mensen, in meer of mindere mate door eigen toedoen, in verzeilen die er voor zorgt dat die mensen beperkingen en ongelijkheid ondervinden in het maken van keuzes en in de opportuniteiten die ze krijgen.
Een weg uit armoede kan zijn om die mensen te ondersteunen in hun dagelijks bestaan en ze, zonder neerbuigend te worden, de mogelijkheid te geven hun situatie te verbeteren.
Filocafé Lommel jan 2020: Wat is een zinvol leven?
De zin van “Het Leven” is niet gelijk aan de zin van “je leven”.
Voorlopig ga ik er van uit dat “Het Leven” een kosmisch toeval is met als basis de natuurwetten en zonder intrinsiek doel.
De zin van “je leven” vult ieder voor zich in op basis van je eigen cultuur, inzichten, talenten en mogelijkheden. De vorm van die invulling behoeft, binnen morele grenzen, geen waarde oordeel van de andere. Wat niet wil zeggen dat je geen mening over de zingeving van de ander mag hebben.
Zich vragen stellen
Je kan jezelf verschillende vragen stellen, sommige hebben een min of meer universeel antwoord, sommige een persoonlijk antwoord, andere hebben geen antwoord. Wijsheid is weten welke soort vraag je jezelf stelt en je niet laten hinderen in het stellen van vragen aan jezelf. Om daarna zonder angst te hebben voor de mogelijke antwoorden de zoektocht te starten. En om tot slot je eigen antwoorden te leren aanvaarden en er mee te leven.
eindpunt
Trajecten in breedste zin van het woord hebben een eindpunt. Een tijdstip, gebeurtenis of locatie waar het traject, de reis, voltooid is. Alhoewel, wat sommige als eindpunt zien, zien andere misschien als transitie punt. De start van een nieuw traject een nieuw doel.
Het ene eindpunt is al wat concreter, ingrijpender, dan het andere. Er zijn immers gradaties in de finaliteit van een eindpunt. Of de dood het eindpunt van een individu is of een transitiepunt vraagt de mens zich al millennia af, 1 ding zeker het is een vraag waarop we allemaal ooit het antwoord zullen kennen.
Sommige ingrijpende eindpunten zijn in meer of mindere maten te voorspellen. Zo is het einde van de aarde als planeet te verwachten als de zon binnen 5 miljard jaar een rode reus wordt. Een oogwenk in verhouding tot 1 van de mogelijke eindpunten van het universum dat er mogelijk binnen 1 Googol jaar aan komt (1 googlol = 10E100 of een 1 met 100 nullen achter).
Het eindpunt van de homo sapiens sapiens als soort is moeilijker te voorspellen, momenteel lijken we goed op weg om dat eerder binnen decennia dan millennia rond te krijgen. Hopelijk wint de lange termijn visie het van het economisch belang en de blinde drang naar macht en volgt er geen eindpunt maar een transitie punt. Een transitie naar een nieuwe manier van samenleven met elkaar en de planeet. Wie weet, heel misschien, wordt homo sapiens sapiens op een dag wel opgevolgd door Homo Filosoficus.
oordelen
Oordelen is volgens het woordenboek “de mening die je vormt na overleg of nadenken”. Wat ik in de huidige samenleving meen te zien is dat het onderscheid maken tussen oordelen en veroordelen veelal een uitdaging is.
Denken over het woord oordeel bracht me tot een aantal vragen zoals:
Wat maakt dat je kan of mag oordelen over een ander?
Kan je oordelen over een ander zonder dat je zeker weet of je over alle relevante informatie beschikt?
Moet je jezelf beperken tot de ratio, of betrek je emotie bij je oordeel?
Is elk oordeel evenwaardig, moet of mag je meer waarde hechten aan het oordeel van een expert, een journalist, een politicus, de heersende opinie of aan je eigen oordeel?
Uiteindelijk bracht me dit alles tot de bedenking dat culturele invloeden op een persoonlijk oordeel mogelijk tot tegenstrijdigheden tussen personen of bevolkingsgroepen leiden. De kracht en intelligentie om deze tegenstrijdigheden te zien voor wat ze zijn, namelijk niets meer of minder dan een verschillende culturele achtergrond, lijkt soms ver zoek. Wat maakt dat een oordeel van iemand zonder verder waardeoordeel accepteren, zonder het als juist of fout te zien, maar als niet meer of minder dan wat het is namelijk de mening van iemand, regelmatig ontbreekt. Waardoor, in plaats van te leren uit de verschillen het gesprek uitmond in onenigheid, ruzie of erger. Daarom hoop ik ook dat oordelen en rechtvaardigheid steeds samen voorkomen, zonder dat “Het Grote Gelijk” in de weg staat. Vandaar, als afsluiting, een vraag. Is het niet wijzer om geen ongevraagd oordeel te vellen dan ongevraagd een wijs oordeel te vellen?
Citaten van Jan Dreesen:
Het gedicht:
Het nut van bestaan is nergens te vinden.
Het binnenoor toont ons de weg naar het innerlijk kind.
Het leven baart iedereen en daarom is het oervrouwelijk.
Waar het laatste leven zijn loodje legt ziet ook de dood zich berecht.
Het verleden is een reis in lussen en herhalingen doorheen gestolde hedens.
Mijn oorsprong van zijn, ooit het eerste bestaan.
Ga niet op zoek naar het antwoord als de vraag nog niet begrepen kan worden.
Bespreking:
Meestal heb ik de gewoonte dingen rationeel te benaderen ik ben dan ook benieuwd hoe ver ik van Jan zijn intentie zit.
Het laatste citaat, “Ga niet op zoek naar het antwoord als de vraag nog niet begrepen kan worden.”, in gedachten ga ik enkele citaten overslaan.
“Het nut van bestaan is nergens te vinden.”
Mijn interpretatie is dat je het nut van je bestaan zelf moet invullen, het gaat je niet in de schoot geworpen worden.
Ik zou de volgende twee citaten samen willen nemen:
“Mijn oorsprong van zijn, ooit het eerste bestaan.”
“Het leven baart iedereen en daarom is het oervrouwelijk.”
Voor zover bekend is de bigbang de oorsprong van ons universum. In de big bang werd vanuit energie de materie gecreëerd waaruit het leven bestaat. Toeval heeft, geholpen door tijd, op minstens 1 moment op 1 planeet dode materie geordend tot de eerste vonk van leven. Dat oerleven, dat oervrouwelijke, de oorsprong van al wat leeft op Aarde is, volgens Darwin, de oorsprong van het kostbaarste goed op Aarde, het leven.
Wat ons bij het citaat, “Waar het laatste leven zijn loodje legt ziet ook de dood zich berecht.”, brengt. Als het leven op Aarde, al of niet door toedoen van de mens uitsterft, is de dood zoals onze iteratie van het leven die kent op zijn minst even op de strafbank gezet en is het terug aan de dode materie, toeval en tijd om ooit, ergens, al of niet beperkt door een dood zoals wij die kennen, een misschien zoveelste herkansing te starten.
Luisteren:
"Er is een groot verschil tussen luisteren en horen."
- G. K. Chesterton
"Wijsheid is de beloning die je krijgt voor een leven lang luisteren als je liever had willen praten."
--Doug Larson
"De meeste succesvolle mensen die ik heb gekend zijn degenen die meer luisteren dan praten."
--Bernard Baruch
"De meeste mensen luisteren niet met de intentie om te begrijpen; ze luisteren met de intentie om te antwoorden."
-Stephen R. Covey
"Als je praat, herhaal je alleen wat je al weet. Maar als je luistert, leer je misschien iets nieuws."
-Dalai Lama
"Wijsheid is de beloning die je krijgt voor een leven lang luisteren als je liever had gepraat."
-Mark Twain
Ik praat niet te snel, je luistert te langzaam.
-Loesje
Beter om te zwijgen en als een dwaas te worden beschouwd dan om te spreken en alle twijfel weg te nemen.
- Abraham Lincoln
Luisteren is aandachtig horen, het impliceert een actieve betrokkenheid die verder gaat dan het louter registreren van drukgolven.
Luisteren is voor zover ik weet de oudste methode om kennis te verwerven en toch vinden we het soms erg moeilijk. Denk dan even aan de Dalai Lama voor je spreekt hij zei “als je praat herhaal je alleen wat je al weet maar, als je luistert, zou je wel eens iets nieuws kunnen leren”.
Maar luisteren is niet enkel gesproken informatie ontvangen. Muziek stelt mensen instaat om woordeloos te luisteren naar emoties.
Luisteren naar de stilte in de natuur is een goede manier om tot rust te komen. Om te luisteren of er in je iets roept dat je misschien al een tijd onderdrukt.
Als je nu nog twijfelt aan het nut van luisteren kan je misschien de raad van Abraham Lincoln ter hart nemen. Hij zei dat het beter om te zwijgen en als een dwaas te worden beschouwd dan om te spreken en alle twijfel weg te nemen.
Kritisch:
Het woord kritisch heeft veel betekenissen. Volgens Wikipedia: Is men bij het kritisch denken bereid om zijn eigen redeneringen te evalueren en zijn overtuigingen te herzien wanneer de hiervoor noodzakelijke argumenten zich aanbieden. Het is hierbij van cruciaal belang om de eigen overtuigingen voortdurend ter discussie te durven stellen.
In de huidige maatschappij waar alternatieve feiten, simplistische oplossingen en one liners mee de schering en inslag van het maatschappelijk weefsel bepalen is het, in mijn opinie, wijs om niet enkel je eigen redenering maar ook die van andere kritisch te evalueren om zo niet in de val van de goedgelovigheid te vallen. Hopelijk realiseren voldoende mensen zich dit zodat er, als tegengewicht, een kritische massa van vrije, autonoom denkende mensen ontstaat.
Humor:
Humor is enerzijds een smaakmaker in het leven, maar anderzijds kan zwarte humor het leven dragelijk maken in moeilijke tijden. Net zoals we ieder een verschillende smaak hebben is een gevoel voor humor persoonlijk. De een houd van morbide humor zoals bijvoorbeeld “Mijn oudere familieleden plaagden me graag op bruiloften en zeiden: "Jij bent de volgende!" Maar ze hielden er al snel mee op, toen ik hetzelfde met hen begon te doen bij begrafenissen.” De andere houd van moppen, slapstick, flauwe woordspelingen of grappige quote’s zoals: “Leer van de vergissingen van de mensen die je advies aanvaarden”.
Humor kan ook een maatschappijkritisch zijn een leuk voorbeeld is “Gij zult niet stelen, de overheid duld geen concurrentie”, je kan er een boodschap mee overbrengen zoals “Door de hoge prevalentie van autisme bij wetenschappers veroorzaakt autisme vaccinaties”. Of stereotypes aan de kaak stellen. Zoals in: “De hemel is waar de koks Frans zijn, de politie Brits, de monteurs Duits, de designers Italiaans en alles wordt georganiseerd door de Zwitsers.
De hel is waar de koks Brits zijn, de politie Duits is, de monteurs Frans zijn, designers Zwitsers zijn, en alles wordt georganiseerd door de Italianen”.
De grenzen van humor zijn plastisch, ze veranderen door de jaren. Wat vroeger kon wordt nu soms met een scheef oog bekeken of net andersom. Voor mij mag je met alles proberen te lachen zolang je binnen de toegegeven eveneens onduidelijke grenzen van de vrijenmeningsuiting blijft. Wat natuurlijk niet wil zeggen dat ik alles wat moet kunnen ook moet grappig vinden.
Evolutie in het denken:
Het brein waarmee we denken is, voor zover ik weet, de laatste millennia niet of nauwelijks geëvolueerd.
Wat en hoe we denken is in die tijd door de hele en halve waarheden die we van mekaar, samen met de verschillende manieren van denken, leren door overlevering en boeken wel geëvolueerd.
Ik merk echter dat, waar dat vroeger meer in de openheid door de kerk en andere lokale belangen gedaan werd, in het laatste decennium wat we leren en hoe we denken meer en meer beïnvloed en ingeperkt wordt door en voor, in meer of mindere mate verborgen, commerciële en politieke belangen. Hopelijk wint, zoals in de biologie, niet het denken dat het meest geschikt is om in de huidige samenleving de bovenhand te krijgen maar het denken waarvan een filosoof misschien vind dat het meer waardevol is.
Aandacht:
Na aandachtig aan aandacht gedacht te hebben maakte ik de bedenking dat het in de afgelopen periode van pakjes aandacht schenken dikwijls een meer geapprecieerd geschenk is.
Aandachtig zijn focusseert je aandacht op 1 onderwerp, de overtreffende trap hiervan is hyperfocus je verliezen in een onderwerp. Een vorm van aandacht die heel productief is maar waardoor je omgeving een gebrek aan aandacht ervaart. Ik hoop dat wij allemaal in dit nieuwe jaar beide vormen van aandacht evenwichtig en overvloedig kunnen geven en ervaren.
Tot slot hoop ik dat 2020 ook een jaar wordt met begrip, doorzettingsvermogen en vooral aandacht voor de uitdagingen, conflicten en rampen, die zich buiten het nieuws afspelen.
Spelling op deze website
Persoonlijk vind ik dat de inhoud en leesbaarheid van een tekst belangrijker dan de schrijfwijze van een enkel woord in de tekst. Ik begrijp dat sommige mensen zich ergeren aan een woord dat niet volgens de geldende spellingsregels gespeld is.
Op de website van de taal unie vind ik echter het volgende terug: “Zowel in Vlaanderen als in Nederland schrijft de overheid het gebruik van de officiële spelling voor aan zichzelf en aan het onderwijs.” Met andere woorden enkel in de ambtenarij en het onderwijs zijn de spellingsregels verplicht. Op deze website zijn ze dus hoogstens aangeraden.
De eerste zinnen op de website van de Taalunie zijn: “Spelling berust op afspraken die we volgen als we gesproken taal schriftelijk vastleggen. Die afspraken zijn bedoeld om het schrijven en lezen zo vlot en efficiënt mogelijk te maken. Daarbij proberen we een woord altijd op dezelfde manier te schrijven.” Je kan het uiteraard niet oneens zijn met dit voornemen en ik probeer dan ook een woord altijd op dezelfde, door de spellingchecker gecontroleerde, manier te schrijven. Bijgevolg, als u een afwijking van de geldende regels meent op te merken, kan u contact opnemen met Microsoft om de afwijking te melden. U kan mij een kopie van hun antwoord sturen zodat ik de afwijking kan aanpassen.
Mocht u echter een denkfout, een feitelijke fout of enig andere onduidelijkheid opmerken kan u mij steeds contacteren.
PS: OCDt iemand die obsessief compulsief dt fouten verbeterd
Far out :-)
De grootvaderparadox wordt voorkomen doordat de simulatie software het niet toelaat.
Grootvaderparadox: https://nl.wikipedia.org/wiki/Grootvaderparadox
Simulatiehypothese: https://nl.wikipedia.org/wiki/Simulatiehypothese
Bestaat toeval?
Er zijn, voor de hand liggend, slechts twee mogelijkheden, ja of nee.
Zijn er argumenten voor ja? Ja die zijn er. Je kan wiskundig aantonen dat sommige natuurlijke processen zuiver toevallig zijn. Dat toeval speelt niet enkel op atomair niveau. Onderzoek met gemarmerde rivierkreeftjes die, omdat ze zich a-sexueel kunnen voortplanten, genetisch identiek zijn aan mekaar en die gekweekt worden in dezelfde aquarium onder gelijke omstandigheden met gelijk voedsel blijken zich toch te ontwikkelen tot individuen met verschillende grote en tekeningen. Nature and nurture verklaren bijgevolg niet alles er speelt meer zoals mogelijke toevalligheden.
Stel nu dat toeval niet bestaat, wat houd dat in? Dat betekent dat als ik het ruissignaal dat je vroeger op een niet afgestemde tv zag ga analyseren en ik vind dat volgens de wiskunde het signaal willekeurig is het op een of andere manier het natuurkundig proces dat die ruis veroorzaakt gedetermineerd is. Met andere woorden het nu is het nu omdat het, misschien gebaseerd op het verleden, niet anders kan zijn. En dit niet enkel op het macroscopisch niveau maar ook tot op atomair kwantummechanisch niveau.
Door hoog energetische deeltjes (kosmische straling) krijgen piloten meer achtergrondstraling te verwerken dan menen die op de grond blijven. Als de impact van dat deeltje, net als de ruis, gepredestineerd is heeft dat verstrekkende gevolgen. Immers die deeltjes komen deels van extragalactische (buiten onze Melkweg) astronomische gebeurtenissen die miljoenen lichtjaren of zelf verder weg gebeurt zijn. Dat betekend dat om dat deeltje daar op dat moment op die plaats in de cockpit van dat snelbewegend vliegtuig te krijgen die hypernova of gammaflits waar dat deeltje miljoenen jaren in het verleden vertrokken is (dus lang voordat de mensheid ontstond) precies op het juiste moment en onder de juiste omstandigheden gebeurt is om die piloot te treffen. Om dat te laten slagen moet op het moment van de kosmische explosie die miljoenen toekomstige jaren ook al vast liggen. Maar als de toekomst al miljoenen jaren vast staat is elke keuze, elke vrije wil een illusie. Als toeval niet bestaat, bestaat vrije wil niet en kan je nooit een verkeerde keuze maken want je hebt geen andere optie dan te doen wat je doet.
Persoonlijk ga ik er van uit, tot het tegendeel bewezen is, dat de toekomst een onbeschreven blad is waardoor toeval en vrije wil bestaan.
Firmware upgrade
Als ik zie hoeveel mensen in mijn omgeving aangeven dat ze psychisch lijden, zich niet goed voelen dan denk ik dat het tijd is dat de Intelligente Designer de firmware van de mens gaat upgraden. Of zou ASS al een eerste beta versie zijn van de upgrade?
Leert de mens uit de geschiedenis?
Ja, maar er worden steeds (drog-)redenen gevonden om die lessen te negeren. Er zijn steeds “leiders” die er in slagen om doormiddel van retoriek hun persoonlijke- en of groepsidealen boven de lessen van de geschiedenis te stellen. Zij kiezen ervoor om in de afweging van de vooropgestelde winst tegen de verwachte ellende te kiezen voor de spijtig genoeg steeds vluchtige winst (geld, macht, invloed,…).
De reclame tirannie
Een goed product behoeft volgens mij geen eindeloze reclame campagne. Een middelmatig of slecht product daarentegen moet eindeloos aangeprezen worden om het verkocht te krijgen.Iets wat blijkbaar veel reclame nodig heeft laat ik dan ook meestal links liggen. Vooral als het om tv reclame gaat. Zit je net lekker in het verhaal en dan wordt je agressief met reclame om je oren geslagen. Ze denken nu toch niet dat ik uit dankbaarheid dan hun producten ga kopen. Uit stil protest tegen agressieve reclame en wantrouwen voor getypte producten boycot ik de producten die mij in de reclame opvallen.
Eiland
Is het je al opgevallen dat als je denkt aan een eiland met een boom dat bijna nooit een treurwilg is?
Maakt een vallende boom geluid?
Als je geluid definieert als iets wat gehoord wordt maakt een vallende boom enkel geluid als er iets of iemand in de buurt is met oren. De boom zal in alle gevallen drukgolven genereren.
Wat is er eerst de kip of het ei?
Uit een ei komt enkel die vogel die er volgens zijn eigen DNA in gegroeid is. Door kruising of mutatie kan een vogel, die erg op een kip lijkt, een ei leggen met net die mutaties die er voor zorgen dat er kippen DNA in het ei zit. Het ei is er dus altijd eerst, pas daarna kan er een kip zijn. Echter de grens tussen de laatste voorouder van de kip en de kip zit niet in 1 voorouder maar het is een proces. Dat maakt de vraag “wat was er eerst de kip of het ei” even zinnig als “wat is er ten zuiden van de Zuidpool?”
Is vrijheid meetbaar?
Om iets te meten heb je in de eerste plaats een eenheid nodig. Een eenheid voor vrijheid is niet opgenomen in het internationale SI eenheden stelsel. Vandaar de definitie van een nieuwe eenheid de Libertas.
Een eenheid wordt idealiter geheel of gedeeltelijk afgeleid van andere grondeenheden laat ons daarom 1 Libertas, 1 eenheid van vrijheid, gelijk stellen aan de vrijheid die 1 ijkpersoon heeft gedurende de eerst volgende seconde. Vrijheid is immers niet constant over tijd.
Een ijkpersoon in een virtuele persoon die in goede algemene gezondheid verkeerd, geen honger of dorst heeft of in enige andere manier oncomfortabel is en die niet gebonden is aan enige beperking vanwege wetten, afspraken, andere personen, zaken of andere externe bepalingen.
Om een betrouwbare meting te hebben moet het meetinstrument een R&R (Reliabilety & Repeatability) van tenminste 3 maar liefst 10 keer nauwkeuriger hebben dan de eenheid die je wil meten. We hebben dus een meetinstrument nodig dat tot op 0.01 Libertas of 10 mili Libertas kan meten. De ijkstandaard moet zijn beurt ook weer 3 tot 10 keer beter zijn. De standaard moet dus een nauwkeurigheid hebben van 0.001 Libertas of 1 mili Libertas.
Vrijheid heeft meerdere facetten namelijk:
Lichamelijke vrijheid Xl (je bewegen hoe en naar je wil)
Cognitieve vrijheid Xc (denken wat je wil, zeggen wat je wil)
Expressieve vrijheid Xs (doen en laten wat je wil)
Existentiële vrijheid Xx (zijn wie je wil)
De totale vrijheid Xt van een persoon kan niet bepaald worden door de optelsom van zijn deel vrijheden omdat deze soms met elkaar in tegenstelling zijn. Vandaar dat de verschillende facetten vectorieel opgeteld worden,
zo wordt Xt = SQRT( Xl2+Xc2+Xs2+Xx2).
De totale vrijheid Xt is op zijn beurt afhankelijk van omstandigheden, zo hoeft de vrijheid die een persoon ervaart niet te kloppen met de vrijheid die een persoon heeft of zich toe-eigent. De verschillende vrijheidsvormen die onderscheiden worden voor de meting zijn:
De absolute vrijheid (de vrijheid die een persoon in zijn existentieel kader heeft)
De fictieve vrijheid (de vrijheid die een persoon in denkt te hebben in zijn existentieel kader)
De effectieve vrijheid (de vrijheid die een persoon zich effectief toe-eigent)
De meetmethode om de vrijheid van een gemeenschap te bepalen:
Meet de deel vrijheden van elke individu (of van een representatieve steekproef)
Bepaal vectorieel de totale vrijheid van elk individu
Om rekening te houden met de tegenstrijdige vrijheden van elk individu in de gemeenschap worden ook nu weer alle persoonlijke totale vrijheden vectorieel opgeteld.
Metingen gebeuren aan de hand van een gestandaardiseerde test (verder onderzoek nodig). Voor elk deelfacet en elke vrijheidsvorm wordt de correcte Libertas waarde gemeten.
Om de validiteit van verschillende testen en of meetmethodes te bewaren worden de R&R waarden van alle gebruikte testen door middel van een inter-laboratorium run aan elkaar getoetst. Om geaccrediteerd te worden moeten een testresultaten binnen 5 sigma van het overall resultaat zitten. En moet elke test een interne R&R van minsten 10 halen.
Page 14 of 14
