Filocafe Lommel dec 2021 Wat is jezelf zijn?

Filocafe Mol oktober 2019:

Puur rationeel , in de letterlijke betekenis van het woord, ben je steeds jezelf. Wie zou je anders zijn?
Zolang je binnen je zelfbepaalde grenzen van je gefaceteerde, cultureel bepaald, evoluerend zelfbeeld blijft ben je emotioneel jezelf. Als je een rol speelt die buiten je zelfbeeld ligt kan dat voor een tijdje maar dat kost je. Een kost die je na verloop van tijd met interest betaald.

Filocafe Lommel dec 2021

Je “Zelf” is geen constante maar evolueert doorheen je leven.

Wanneer ben je niet jezelf? Als je je eigenheid verliest, als je je anders voordoet om sociale bevestiging te zoeken, als je je conformeert. Of als je persoon grondig veranderd bv na een NAH, een ongeval, PTSS, hersenbloeding, dementie, …

In een andere context toon je een ander facet van je persoon. Die facetten staan niet allemaal even dicht bij je kernpersoonlijkheid. De facetten die het dichtst bij je kern liggen zijn het comfortabelste en zien we meer als “ons zelf zijn”. Als je je niet zo kan gedragen dat je je comfortabel voelt binnen een sociale context waar je door sociale verplichtingen inzit maar je je conformeert aan de norm ervaar je dat als niet meer jezelf zijn. In sommige omstandigheden verstoppen we onze kern door ons al dan niet bewust zo voor te doen dat we er voordeel uit halen (sociaal, financieel, …)

Er zijn meerdere manieren om jezelf te zijn, jezelf te vinden. Iedereen heeft zijn eigen startpunt, zijn eigen doel, zijn eigen weg. De grenzen waarbinnen je jezelf herkent bewaken tijdens de reis naar je doel is van belang om ongeschonden dat doel te bereiken.

Wat betekend jezelf zijn in het kader van de warmste week?
In veel sociale en vooral werk situaties wordt ook van NT’s verwacht dat ze zich aanpassen. Er wordt verwacht dat ze zich conform de norm gedragen. Dat gedrag kan deels niet samenvallen met de facetten van hun persoonlijkheid. Ze moeten zich op een meestal beperkt aantal facetten iets verder van hun kern afbewegen. Voor auti’s en andere atypische mensen geld het zelfde maar is de afstand van hun kern tot de norm niet enkel veel groter er zijn mogelijk ook meer facetten aan hun persoonlijkheid die niet stroken met de verwachting. Hierdoor is de energie die nodig is om al dan niet bewust de norm te gaan volgen veel groter voor een atypische mens dan voor een typische mens. Als de warmste week er in slaagt om de sociale norm wat op te rekken zodat die afstand wat kleiner wordt zou dat veel mensen niet enkel veel energie besparen maar hen ook meer aanvaard laten voelen. In mijn ogen een belangrijker resultaat dan de opgehaalde Euro’s.

Beperkt taal onze communicatie?

Nous sommes tous dans un désert.
Personne ne comprend personne.
Gustave Flaubert

Het is onmogelijk de begripsinhoud van woorden permanent vast te houden.
Daarom is kennis van de wereld door middel van taal onmogelijk.
Het is wel mogelijk de gevoelsinhoud van een woord vast te houden.
Daarom is kunst door middel van taal mogelijk (woordkunst, poëzie)
Fritz Mauthner (vertaling Janik & Toulmin 1967)

Filosofie is kennistheorie. Kennistheorie is taalkritiek.
Taalkritiek echter draagt materiaal aan ten gunste van de bevrijdende gedachte dat men er met de dagelijkse omgangstaal of de taal van de filosofie nooit in zal slagen verder te komen dan een metaforische beschrijving.
Fritz Mauthner (vertaling Janik & Toulmin 1967)

Taal is niet exclusief menselijk, dieren, planten en computers gebruiken ook vormen van communicatie. Gesproken/geschreven taal is een onvolmaakte informatie drager. Talen zoals wiskunde, tekeningen, schilderijen, muziek, bewegingen, geuren, … brengen andere informatie over dan de gesproken taal. Sommige van deze talen zijn daar veel volmaakter in dan de gesproken taal.

Informatie kan bestaan zonder communicatie, communicatie niet zonder informatie.

Communicatie (znw*) is het overbrengen van informatie, communiceren (ww*) is wat je doet als je aan communicatie doet. Af en toe ben ik antropologisch getuige van een gesprek waarbij via verbale interactie weinig of geen relevante informatie doorgegeven wordt tussen de deelnemers. Bijvoorbeeld een aantal mensen die mekaar ontmoeten als ze staan te wachten tot de Aldi opengaat. Het nadenken over communicatie heeft me doen beseffen dat er wel degelijk gecommuniceerd wordt, dat er relevante informatie wordt overgedragen. Namelijk de niet verbale communicatie die bestaat tussen sociale zoogdieren en die groepsvorming bevorderd. De uitwisseling van dit soort informatie werkt niet in een videoconferentie de digitalisering mist de onderliggende dimensies van menselijke groepsvorming en bevestiging van groepslidmaatschap. Om alle communicatie kanalen (gesproken taal, lichaamstaal, feromonen, …) die tussen mensen bestaan te kunnen gebruiken in uitwisseling van informatie is fysieke aanwezigheid onontbeerlijk.

*znw zelfstandig naamwoord
*ww werkwoord

Filocafe Lommel nov 2021, wat is hoop

Hoop is een houding.

Hoop is, zonder de uitkomst te kunnen beïnvloeden, een gunstige afloop verwachten. Wanhoop is, zonder invloed op de uitkomst, een negatieve afloop verwachten. Wanhoop zet mogelijk sneller aan tot actie dan hoop dat op zijn beurt weer eerder berusting stimuleerd.

Hoop stelt de mens in staat om in afwachting van de afloop min of meer normaal verder te leven. Hoop is daarmee een vorm van zelfbescherming, een manier om om te gaan met angsten. Het spreekwoord zegt dan ook “Hoop doet leven”.

Hopen op een mirakel is niet erg realistisch maar tegelijk zeker niet onbestaand. En, voor een gelovig mens, getuigd het niet van naïviteit. Hoop kan ook een bron van troost zijn.

Hoop kan tevens een katalysator zijn, de aanzet om ondanks angst actie te ondernemen. Om niet af te wachten maar de uitkomst te proberen forceren in de gewenste richting.

Het verschil tussen optimisme en hoop is ,deels, de waarschijnlijkheid van de uitkomst. De waarschijnlijkheid op een gunstige afloop kan variëren van 0% tot 99.9%, ook je eigen invloed kan variëren van 0% tot 100%. Hopen is gerelateerd aan kleine waarschijnlijkheden en of weinig invloed. Bij een hoge waarschijnlijkheid of veel invloed is het begrip optimisme meer op zijn plaats.

Is er nog hoop ? Ja, een hoop ellende. (Lévi Weemoedt)
Als de hoop sterft worden dure eden gezworen. (Leonardo da Vinci)
Laat varen alle hoop, gij die hier binnentreedt. (Dante) Waar geen hoop is, is het leven de hel (Marnix naar aanleiding van Dante)

Filocafe Lommel okt 2021, klimaat evolutie of revolutie

It’s the economy stupid, momenteel primeren in veel zaken de economischebelangen boven de ecologischebelangen. Aandeelhouders en fondsbeheerders meten hun succes af aan monetaire return on investment, niet aan wat op lange duur het beste is voor de maatschappij. De aarde overleefd met een gereduceerde biodiversiteit een uit de hand lopende opwarming wel. Mensen als soort waarschijnlijk ook maar de mondiale samenleving gaat waarschijnlijk een ingrijpende, mogelijk gewelddadige, transformatie doormaken.

We zijn ons bewust van de problemen maar het is moeilijk om de implicaties van ons eigen gedrag te zien. Wat het op zijn beurt erg onduidelijk maakt hoe we ons als consument moeten gedragen om de economische belangen van de grote industriële vervuilers te gebruiken als hefboom. Door het mondiale karakter en de talloze deels verborgen interacties tussen economie, politiek, werkgelegenheid en andere sociale implicaties is het erg onduidelijk wat de gevolgen van de keuzes van de HomoEconomicus zijn.

De tijdschaal waarop het klimaat probleem zich afspeelt maakt dat er in de maatschappij lang geen actie ondernomen is. Kortte termijn belangen hebben steeds geprimeerd. Nu de urgentie stilaan duidelijk wordt en de lange termijn implicaties steeds meer korte termijn belangen worden lijkt men stilaan wel iets te ondernemen maar worden de klimaat belangen nog steeds afgewogen tegen andere korte termijn belangen. Men lijkt niet te beseffen dat het klimaat een erg trage reactie tijd heeft waardoor ingrepen pas decennia later hun effect krijgen.

De mensheid vertegenwoordigd 0.01% van de biomassa op aarde maar bedreigt de overige 99.9% voor een groot deel in hun bestaan. (info graphic)

Mathematisch heb ik een impact van 1 op 7,7 miljard. Als westerling is mijn mondiale invloed groter maar nog steeds beperkt. Onze voornamelijk op economie gerichte samenleving op tijd en een ecologische richting sturen wordt, volgens het laatste wat ik gehoord heb, erg moeilijk. Ik betwijfel dat er voldoende draagvlak is in de politiek en de maatschappij om door evolutie de opwarming te beperken. Revolutie als oplossing kan enkel werken als het mondiaal is en dat is onwaarschijnlijk. Ik hoop dat ik ongelijk heb zodat de disruptie vermeden kan worden. Een gesprek zoals we hier vandaag in het filocafé gevoerd hebben is een goede aanzet om de evolutie te versnellen. Hopelijk zijn de gesprekken in Glasgow niet enkel even kwalitatief maar vooral effectief.

Evolutie: traag maar gestaag werken aan de uitdaging.
Revolutie: plots met zeer ingrijpende methodes de uitdaging te lijf gaan.
Disruptie: Een plotse crisis situatie die de maatschappij onherkenbaar achterlaat.