Voor mij betekend casualiteit dat een gevolg een oorzaak heeft, niet dat alles in het universum voorbestemd is.

Als alles zou voorbestemd zijn in het universum kan het niet zo zijn dat dit enkel voor jou geld. Nee, dan moet het voor het hele universum zo zijn. En dat vanaf het begin van het universum, meer dan 13 miljard geleden, tot het einde van het universum. En voor het geheel universum. Minstens voor het zichtbare universum (93 Giga lichtjaar in doormeter) en waarschijnlijk voor het stuk achter onze waarnemings-horizon waar nog meer universum zit. Het is dus enorm groot, enorm oud en het wordt steeds ouder en groter.

Dat allemaal bepalen, van sterrenstelsels tot quarks en fotonen is een onvoorstelbare hoeveelheid informatie die ergens moet zijn voorbestemd bij de creatie van het universum. Het lijkt mij veel simpeler dat ons universum ontstaan is met een set basis regels, wat constanten en een grote dosis toeval. Occam verteld ons dat het simpelste antwoord ook meestal het juiste antwoord is.

Een voorbeeld: Stel ergens halfweg de huidige levensduur van het universum gebeurt een gammaflits daarbij komt een gigantische hoeveelheid energie vrij in de vorm van hoog energetische straling. Het pad van elke deeltje, ook die protonen die vertrekken in een richting waarin de Aarde nog moet ontstaan, is ofwel voorbestemd ofwel toeval. Nu, tijdens u dit leest, komt dat deeltje onze dampkring binnen en treft het DNA in een cel van een piloot waardoor dat DNA schade oploopt. Met als gevolg dat de piloot kanker ontwikkeld.

Ik geloof niet dat die gammaflits, laat staan het treffen van dat proton met een molecule in het DNA van 1 van zijn cellen van de piloot, voorbestemd was. Dat zou niet enkel betekenen dat het leven van de piloot, de passagiers, de verkeersleiding, de vliegtuig bouwers, …. maar ook alle fysica, het verval van een isotoop, een ster die een nova wordt, elke pad van elk elementair deeltje in de LHD in CERN voorbestemd is. (het CERN doet ongeveer een miljoen protonen botsingen per seconde, elke botsing levert weer een hele zoo van elementaire deeltjes op die de detectoren opvolgen).

Ik geloof wel dat de timing van de gammaflits toeval was, dat het pad van het proton en het treffen met het DNA toeval is. Dat toeval heeft wel een causaal verband met de ontwikkeling van de kanker. Dat de piloot een interesse heeft voor vliegen is waarschijnlijk terug te brengen op nature en nurture. Dat hij of zij piloot geworden is daardoor deels causaliteit maar welke zaadje het eitje bevrucht heeft waaruit de piloot gegroeid is en welke invloeden de Epigenetica daarbij gespeeld hebben is dan, in mijn opinie, weer toeval.

Wat, in een sociaal culturele betekenis, een norm is kan je lezen op Wikipedia.

Als normen afspraken, conventies of verwachtingen zijn die een groep een cultuur of een subcultuur gemeenschappelijk heeft dan bepaalt de groep, waarvan je al dan niet vrijwillig deel uit maakt, eenzijdig door consensus mede gestoeld op onverschilligheid, behoudsgezindheid en eigenbelang de norm. Die consensus lijkt gestuurd te worden door influencers, autoriteiten, de media, geloof....

Je conformeren aan de normen van de groep waarin je vertoefd maakt functioneren in de groep gemakkelijker. Je niet conformeren, je hoofd boven het maaiveld steken maakt je kwetsbaarder. Als je door redenen buiten je invloed of door conflicterende normen niet kan voldoen aan de norm is er soms weinig begrip vanuit de groep.

Normen evolueren door de tijd. Dat betekent niet dat ze steeds in dezelfde richting evolueren soms wordt er terug gegrepen naar het verleden of naar een andere cultuur.

De tegenstelling normaal versus abnormaal wordt bepaald door de normen die je hanteert om de ander te beoordelen. Meestal ga je daarbij uit van je eigen normen en niet die van de andere die je beoordeeld. Of dat al dan niet terecht is kan je een keer vragen op een volgend filocafé.

Mijn elektronische notablok heeft door een crash tijdens het downloaden naar mijn PC de bits en bytes van mijn nota’s laten verdwijnen.
De onderstaande tekst is gebaseerd op wat ik me, met mijn onvolmaakt geheugen, nog herinnerde.

Chronologisch kan je niet bestaan zonder afkomst, je wordt immers niet in een vacuüm geboren. Je persoonlijke geschiedenis is zowel door je (epi)genetica als door je omgeving, je ervaringen, je opleiding en opvoeding beïnvloed. Hoe je met die invloeden omgaat hangt van je persoonlijkheid af. Of je die persoonlijkheid op zijn beurt los kan zien van nature and nurture laat ik graag even in het midden.

Een naam is een handig label om een persoon aan te duiden. Persoonlijk zocht ik er dan ook niets meer achter.
Echter, tijdens het gesprek werd me duidelijk dat andere dat wel doen. Een naam kan ook symbool staan voor een band. Je (familie) naam verwerpen symboliseert mogelijk een breuk met het verleden. Een familie naam krijgen (zoals bv Van Saksen Coburg) door geboorte, adoptie of erkenning symboliseert dan weer verbinding en aanvaarding. Door je voornaam aanpassen aan je gender identiteit wordt je naam niet enkel een label maar ook een symbool voor je gender identiteit en transitie.

Deze vraag kan je naast filosofisch ook biologisch, psychologisch en via nog een aantal andere “ischen” benaderen.

De eerste reacties uit de groep: een emotie, een gevoel, een groeiproces, een evolutionaire selectie parameter, een intellectuele aantrekking, een reactie op feromonen op genetische comptabiliteit ...

De meerdere vormen van liefde vinden waarschijnlijk hun oorsprong in het oeroude evolutionaire voordeel dat maakt dat het vormen van een band, een connectie, de voortplanting succesvoller maakt. Dit oerinstinct dat we delen met veel zoogdieren is, in mijn ogen de facilitator van alle soorten liefde. Liefde, passionele liefde, liefde voor je kinderen je ouders en liefde voor filosofie zijn vermoedelijk allemaal uitdrukkingsvormen van het gevoel dat we liefde noemen. Om je als mens succesvol voort te planten heb je al deze vormen nodig. Je doorloopt ze in verschillende fasen van partners die kennis maken, een relatie aangaan eventueel misschien verder naar (volwassen) kinderen en kleinkinderen. Evolutionaire biologie is meestal geen precisie instrument. Hierdoor kan je ook liefde voelen voor andere dingen, zoals filosofie of muziek die niets met voortplanting te maken hebben.

Net zoals bij alle menselijk gedrag speelt er, voor zover ik het zie, steeds in meer of mindere maten een eigenbelang. Dat wil niet zeggen dat je het eigenbelang steeds op de eerste plaats zet. Maar wel dat je de balans, de hoeveelheid van jezelf dat je investeert, in verhouding zet tot wat je ontvangt tot op een hoogte die je minstens aanvaardbaar vind.