Het rationele antwoord: Tijd is een dimensie, een natuurkundige grootheid.
Het hele heelal beweegt zich sinds zijn ontstaan door de dimensie tijd met een snelheid van 1 sec/sec. Wij bewegen, Einstein even buiten beschouwing latende, mee.
Net zoals de meter niet de lengte is, is de seconde of het uur niet de tijd, het is een eenheid van tijdsverloop. Die eenheid is net zoals alle andere eenheden een afspraak tussen mensen.
Aangezien die dimensie onderdeel is van het heelal bestand die dimensie die we tijd noemen niet voordat het heelal en daarmee ook alle andere dimensie bestonden.

Als je je beweegt door de ruimtelijke dimensies doe je dat meestal intentioneel. We maken instinctief een onderscheid tussen de dimensie lengte, de eenheid waarin die gemeten wordt, de meter, onze bewegen door die dimensie wandelen fietsen vliegen en de snelheid waarmee we dat doen in km/u.

Bij tijd maken we dat onderscheid niet of toch veel minder. Zowel de dimensie, als het meten ervan en het bewegen door de tijd noemen in de omgang tijd.
Vooral het bewegen door de tijd, het beleven van de tijd, het voortschrijden van de tijd onderscheiden van de dimensie tijd lijkt meestal niet gemaakt te worden.

De klok toont de tijd, de wijze kent zijn tijd, de perfectionist neemt zijn tijd en de verstrooide verliest zich in de tijd.
Het woord tijd gebruiken we dagdagelijks maar wat we bedoelen is echter niet eenduidig. In het gesprek tijdens het filocafé  zijn een aantal invullingen van het woord tijd aangehaald. Wat iemand met het woord tijd bedoelt is daarmee context afhankelijk, je kan een vermoeden hebben maar in het gesprek werd duidelijk dat een vermoeden niet altijd klopt.
Als we de tijd nemen om tijd een tijdje te onderzoeken merken we dat de tijd, alhoewel elke seconde op de klok even lang duurde, met verschillende snelheden ging. Ondanks dat we er hetzelfde woord voor gebruiken is wat we meten niet wat we beleven.

Zo maar een idee:
Als donkere energie de tijdruimte oprekt is tijd een emergente eigenschap van dat proces. Dat betekend ook dat, als de hoeveelheid donkere energie niet uniform verdeeld is door het universum, tijd niet overal even snel vorderd. Gezien de niet uniforme verdeling van de materie is het aannemelijk dat de donkere materie ook niet uniform verdeeld is.

Podcast:
Tijdonderzoeker Susanna Bloem - Kruipt de tijd, of vliegt-ie? https://podcastaddict.com/episode/134007193 via @PodcastAddict