Kan je iemand anders begrijpen? Psychologen en psychiaters studeren een aantal jaren op en hebben het soms nog fout. Echter, als je mekaar begrijpen in vraag stelt wat is dan het bestaansrecht van een filocafé ?
Je kan, denk ik, enkel het vermoeden hebben dat je iemand, of jezelf, begrijpt. Hoe langer je contact hebt met iemand en zijn of haar cultuur, persoonlijke geschiedenis en eigenheid kent, hoe beter je iemand kan begrijpen. Een voorbeeld van hoe het vermoeden van begrip soms ongemakkelijk wordt las ik onlangs in een niet gerelateerd artikel. Een persoon met ASS werkt in een horeca zaak waar de keuken om 19:00u sluit. Een groepje komt binnen in de zaak om 18:57u en vraagt “is de keuken nog open” de persoon met ASS antwoordt op de vraag die gesteld is en zegt dus “ja”. Het groepje zoekt een plaatsje, gaat zitten, leest de kaart en wil iets bestellen om te eten. Waarop ze het antwoord krijgen “sorry, de keuken is gesloten”. De persoon met ASS heeft geantwoord op de vraag die gesteld werd, niet op de vraag die geïmpliceerd was, maar die is niet gesteld. De persoon met ASS begrijpt het groepje dus niet (of verkeerd zo u wil). Het groepje, heeft waarschijnlijk niet begrepen dat de vraag die ze stelde niet de vraag was die ze wilde stellen (of hadden moeten stellen) namelijk tot hoe laat is de keuken open. Niemand heeft hier echt een fout gemaakt maar er was geen begrip. Iemand zonder ASS zou verkeerdelijk kunnen besluiten dat de persoon met ASS in de fout gegaan is. Maar als de wereld zich niet aanpast aan de persoon met ASS is het dan eerlijk om te verwachten dat de persoon met ASS zich perfect aan de NT wereld kan aanpassen?
Terug naar begrijpen, begrijpen is een moeilijk begrijpbaar woord. Vooral omdat het meerdere onderling al dan niet subtiel verschillende betekenissen schijnt te hebben. De gemakkelijke betekenis is het begrijpen zoals je de stelling van Pythagoras kan begrijpen. Je begrijpt die, of niet.
Dan heb je ook nog begrijpen zoals de wereld begrijpen, correct interpreteren, dat begrijpen zorgt ervoor dat je aan fenomenen een al dan niet zinnige uitleg kan geven. Als baby beginnen we al met dit soort begrijpen omdat het nodig is om te kunnen overleven.
Tot slot heb je het intermenselijk begrijpen dat een emotionele dimensie toevoegt. Bij dit begrijpen ga je een poging doen om je emotioneel te verplaatsen in de andere. Intermenselijk begrip is geen exacte wetenschap. Alle intermenselijk begrip start met interesse in het onderwerp, mekaar. Echter, ik kan enkel vermoeden dat ik iemand zijn beweegredenen begrijp. Om iemand te trachten begrijpen zijn er een aantal basis voorwaarden zoals een taal delen, kennis van elkaars cultuur en denkwereld.
Als begrip zo moeilijk is waarom streef je dan naar begrip (in alle 3 de betekenissen)? Ik vermoed omdat je door de wereld rondom jezelf beter te begrijpen je leefomgeving veiliger en voorspelbaarder wordt. Als extra bonus kan je door de kennis die je opdoet ook jezelf beter leren begrijpen.
Zijn iemand kennen en iemand begrijpen synoniemen? Zoals ik het zie is er een verschil. Kennen is gebaseerd op weten, feiten. Begrip is gebaseerd op interactie. In het dagelijks gebruik is er echter een overlap in de woorden waardoor het onderscheid vervaagd. Als iemand zegt ik propbeer de ander te begrijpen of ik wil de ander leren kennen wat is dan het doel? Wil je aan kennis opbouw doen of wil je inzicht krijgen in iemands beweegredenen, motivatie en emotionele wereld? In de praktijk is het meer dan waarschijnlijk een beetje van beide.
Je probeert een ander te begrijpen om inzicht te krijgen waarom iemand iets doet. Maar iemand begrijpen doe je waarschijnlijk nooit voor de volle 100%. De ene begrijp je maar voor 10% de andere voor 99%. Tijdens het gesprek over begrip kwam de vraag of Poetin in verband met Oekraïne nu wel of niet te begrijpen is. Mijn eerste reactie daarop is dat het begrip wat we denken te hebben zich niet laat storen door enige objectieve kennis. Langs de andere kant, begrip is een voorwaarde voor vrede maar spijtig genoeg geen garantie. Begrip betekend niet automatisch goedkeuring. Je kan Poetins beweeg redenen, achtergrond, karakter en strategie kennen, begrijpen zo u wil, maar het tegelijk grondig oneens zijn met hem. Die onenigheid samen met de verschillende belangen van Rusland en het westen maken vredig samen leven een uitdaging.
Tot slot nog een ander facet van begrip namelijk de bedenking dat als je jezelf niet begrepen voelt je je eenzaam voelt, je mist de veiligheid van een leefomgeving die je aanvaard en kent zoals je bent zonder nood aan camouflage, zonder jezelf anders te moeten voordoen dan je bent.
